307 - De boeken op reis en op de nieuwe bestemming

Al eerder schreef ik over een aanstaande verhuizing van mijn bibliotheek, en de rest van de inboedel. Dat was in het voorjaar van 2019. Om tijd te winnen had ik de bibliotheek alvast ingepakt. Het aankopen van een geschikt huis bleek echter nog lastiger dan het aankopen van een geschikt boek, en met het laatste ben ik beduidend succesvoller dan met het eerste. Een gekocht huis ketste af en toen we ons er eigenlijk al bij hadden neergelegd dat we niet gingen verhuizen, was daar toch ineens een geschikte woning.

Inmiddels stond de bibliotheek al maandenlang ingepakt. Ik bleek in de tussentijd steeds boeken nodig te hebben die in een van de dozen zaten. En hoewel ik de boeken goed gesorteerd had ingepakt en de dozen duidelijk had gelabeld, heb ik regelmatig gefrustreerd vergeefs dozen opengescheurd op zoek naar een boek dat ik uiteindelijk niet vond. Het werd tijd om ze uit te pakken en opnieuw te ordenen.

Het aardige van het verhuizen van een bibliotheek is dat als je de verhuizers waarschuwt dat het 'best veel' boeken zijn, zij een ander begrip hebben van 'best veel' dan ik. In de ogen van een verhuisbedrijf is 'best veel' boeken maximaal een doos of 10. Als zij dan een kamer zien met ruim 100 boekendozen, moet zelfs de meest ervaren verhuizer toch even slikken. Zeker omdat ik er argwanend bij sta te kijken als de dozen worden verplaatst: het is niet de bedoeling dat mijn boeken beschadigd aankomen op de nieuwe plek. Het valt ook niet mee voor de verhuizers dat de dozen allemaal in de verste zolderkamer staan, zodat ze allemaal al flink wat spierkracht vragen voordat ze überhaupt in de verhuiswagen staan.

Maar uiteindelijk verliep de verhuizing vlekkeloos. In mijn gedachten was de beoogde werkkamer/bibliotheek in die periode steeds kleiner geworden en ik was bang dat ik het overschot aan boeken op allerlei onduidelijke plekken in huis zou moeten opbergen. Na de verhuizing was de helft van de kamer gevuld met opgestapelde boekendozen - plus alle andere spullen waarvan we op dat moment even niet wisten waar we het moesten laten. Het zou nog een hele uitdaging worden om daar een mooie bibliotheek van te maken.

Wat niet hielp was dat we ondertussen in de coronacrisis terechtkwamen. Mijn werk piekte en de noodzakelijke vrije tijd om de boeken te laten wennen aan hun nieuwe woonplaats ontbrak. Het zou uiteindelijk tot de zomer duren - ruim een jaar na het inpakken van de boeken - dat ze allemaal op hun plek in de bibliotheek stonden.

Maar wat een fijne plek is het geworden! De beoogde kamer bleek in werkelijkheid toch veel ruimer dan ik vreesde. De 10 billy's (mét opzetkasten) kunnen er ruim in. Daarnaast zijn er nog wat losse, kleinere kastjes met boeken, een werkplek en dan is er zelfs nog genoeg loopruimte. Sterker nog: met wat handig verplaatsen kan er tzt nog wel een kast bij, dus voorlopig heb ik ruimte genoeg.

Het betekent dat ik mijn boeken ook weer eens goed heb kunnen ordenen, zodat de deelverzamelingen tot hun recht komen. En het allermooiste: er is ruimte voor een klein vitrinekastje, waar ik de boeken die het meeste voor mij betekenen c.q. de hoogtepunten van mijn favoriete schrijvers in kwijt kan.

Dit is de vitrinekast. Op de bovenste etage staat onder meer mijn incunabel (lees er hier meer over en hier ook), het boekje van Van Westreenen dat ik in de boedel van mijn overleden oom vond (zie hier) en het cadeau van Adriaan van Dis (lees hier). De plank daaronder o.a. de eerste druk van Nescio (hier beschreven), de luxe uitgave van Tommy Wieringa (zie hier) en een uitgave van Jan van Herreweghe (het houten boekobject). Op de plank daaronder boeken zoals de bibliofiele Bordewijk (zie hier), de multigesigneerde uitgave van Het Nationale Toneel (mooie marktplaatsvondst), de roman van Marcel Möring waar ik aan mocht meewerken en natuurlijk de gesigneerde Holbrook Jackson (veilingkoop). De onderste plank lijkt leeg, maar is het niet: mijn onzichtbare boek (lees er hier over) past daar precies in, het lijkt wel alsof het vitrinekastje er voor is gemaakt. 

Wat er in zo'n vitrinekastje komt is altijd een arbitraire keuze. Het biedt mij in elk geval gelegenheid om bezoekers van de bibliotheek in kort bestek mee te nemen in mijn passie: waarom verzamel ik boeken en welke boeken verzamel ik wel en niet. Ondanks corona komt er natuurlijk best veel aanloop in het nieuwe huis en krijgen veel mensen ook een rondleiding. Dus enig toelichting is wel nodig. De meeste bezoekers komen niet verder dan het vitrinekastje en het werpen van een blik in de rest van de kamer onder het uitroepen "wat veel boeken!". Meestal gevolgd door: "heb je die allemaal gelezen?". Het antwoord dat ik geef ontleen ik meestal aan de column van Umberto Eco die hierover schrijft (in "Hoe rechtvaardig je een persoonlijke bibliotheek", opgenomen in Op reis met een zalm). Het is immers - hoe oprecht ook gesteld - toch een onzinnige vraag die een onzinnig antwoord rechtvaardigt. In navolging van Eco zeg ik dingen als "Ik heb er nog geeneen van gelezen, waarom zou ik ze anders hier hebben staan?" of "Nee, dit zijn de boeken die ik deze maand nog moet lezen, de andere staan elders". Dat is meestal genoeg om de bezoeker in verwarring achter te laten.

En dan de rest van de bibliotheek. Ik heb de boeken als volgt geordend:

Allereerst de kast met bibliofiele uitgaven. Hierin staan al mijn uitgaven van Stichting de Roos (de complete serie, behalve de Escher) en daarnaast een hele serie 'overige uitgaven' van De Roos zoals nieuwjaarsuitgave of speciale uitgaven voor leden. Daarnaast bevat deze kast de complete serie bibliofiele nieuwjaarsuitgaven van Zetcentrale Meppel die ik zo'n 13 jaar geleden op Marktplaats vond. Mijn recente aankoop van de Crawford-deuren reeks staat er ook in, hoewel dit niet per se een bibliofiele uitgave is - maar waar laat ik ze anders? Naast dit alles staan er nog wat losse bibliofiele uitgaven en op de onderste plank verschillende delen uit de Gouden Reeks van Athenaeuem Polak & Van Gennep. Ik hoop die reeks binnenkort uit te breiden, mede aan de hand van het fantastische overzicht van Danny Habets, en dan moet ik een andere plek zoeken want de kast is vol. Bovendien is ook de Gouden Reeks niet echt bibliofiel, dus sowieso moet hij ergens anders.

De volgende kasten worden gedomineerd door de boeken over boeken: de bovenste vijf planken van elke kast bevatten deze deelcollectie, in totaal dus circa 7 meter. Daaronder staan dan  onder meer de poëzieuitgaven, theaterteksten en de klassieke auteurs. Die laatste zijn voornamelijk boeken uit de Ambo Klassiek-reeks en van Athenaeum Polak & Van Gennep. 

De overige boeken - Nederlandse fictie en fictie van buitenlandse auteurs - staan in 5 kasten die in de vorm van een gangetje zijn neergezet, zodat je echt tussen de boeken kan staan. Ik moet daar alleen nog iets aan de verlichting doen, want het is een beetje donker, maar het is een mooi plekje waar alle boeken kunnen staan. Tussen de standaardplanken van de billy's heb ik extra planken gevoegd, zodat een standaard billy niet zes, maar acht planken heeft. Weliswaar kunnen niet alle boeken nu rechtop staan, maar ik heb wel 10 planken extra en zo kan ik alles goed kwijt. Ruim 34 meter fictie staat tot mijn beschikking. Een laatste kast bevat verschillende series: alle literaire juweeltjes, de uitgaven van de slibreeks en verschillende reeksen van CPNB-uitgaven (zoals van de Maand van de geschiedenis of de Maand van het spannende boek). 

Het is een mooie uitstalling van boeken. In de hoek van de kamer staat mijn bureau en dat is mijn thuiswerkplak. Vanaf mijn stoel kan ik de meeste boeken zien. Als ik tijdens het werk even een moment pauze neem ben ik omringd door mijn vrienden die naar mij terugkijken vanaf hun comfortabele plek in de nieuwe bibliotheek, waar ze ruim kunnen ademen en hopelijk veel nieuwe vrienden kunnen verwelkomen.