302 - 311

Nee, dit is niet een verwijzing naar het diefstal-artikel uit het Wetboek van Strafrecht (Heus Edelachtbare! Ik heb al mijn boeken eerlijk gekocht!) en ook geen aankondiging dat ik fan ben geworden van een Amerikaanse rockband. Nee, het is simpelweg het aantal titels dat dit jaar aan mijn bibliotheek is toegevoegd.

Minder dan één titel per dag, maar als ik de zondagsrust in acht zou hebben genomen dan is het ongeveer één titel per dag. Niet slecht! En bijna twee keer zoveel als vorig jaar. Gek genoeg had ik het gevoel dat ik het dit jaar rustig aan had gedaan. Maar dat komt ook omdat ik sommige titels in bulk had gekocht; met een paar aankopen werd ik tientallen titels rijker. Hoewel ik meestal meer plezier heb in het zoeken en het titel voor titel bij elkaar kopen van een collectie, is het soms toch ook gewoon leuk om een hele stapel tegelijk te kopen en in één keer een serie compleet te hebben.

Als ik de jaaroverzichten van andere verzamelaars lees (Danny Habets en Perkamentus) dan zie ik dat ook zij langzaam afdrijven naar het rijk der bibliomanen. Maar wel met goede voornemens om volgend jaar écht te gaan minderen. Dat voornemen heb ik trouwens niet: de verzameling begint nu eindelijk een beetje vorm te krijgen, maar er zijn nog lacunes genoeg. Ik hoop dus dat dit tempo blijft.

Wat kocht ik dan zoal, al dan niet in bulk? Een greep uit de aanwinsten:

Stichting de Roos

Over complete series gesproken: in mijn vorige jaaroverzicht vertelde ik dat ik in 2018 een forse stap had gezet met het verzamelen van uitgaven van deze bibliofiele uitgeverij. Ik rook de eindstreep. Ik had er nog circa 10 te gaan - behalve de vooralsnog onbetaalbare Escher en eventuele nieuwe uitgaven die zouden verschijnen. Welnu, deze 10 heb ik in bezit. Zojuist heb ik de bestelling voor de laatste ontbrekende uitgave in mijn bibliotheek (Avond van Anna Achmatova) de digitale deur uitgedaan zodat ik voor het einde van het jaar de complete collectie De Roos min één op de plank heb.

Maar wacht, er is meer! Niet alleen heb ik mijn uitgaven van De Roos compleet gemaakt, ik heb ook een upgrade van mijn serie toegepast. Met dank aan de veilinghuizen Bubb Kuyper, Burgersdijk en Niermans, het Venduehuis in Den Haag en antiquariaat Fokas Holthuis: bij hen kocht ik verschillende kavels De Roos waarmee ik niet alleen een paar gaten in de collectie vulde maar ook bestaande exemplaren wisselde voor meer bijzondere. Zo kocht ik:
- auteursexemplaren van de uitgaven De koning is dood van Cees Nooteboom (uit 1961, één van de 10) en De dood van Cuchulainn van Mrurhevna  van A. Roland Holst (uit 1951, één van de vijf)
- verschillende nieuwjaarswensen van Stichting de Roos c.q. Chris Leeflang die los van de uitgaven verschenen

- varianten op reguliere uitgaven, zoals een exemplaar van The Nowaks van Christopher Isherwood met een ander omslag,  exemplaren van De kinderen van Lir en Winter aan zee van A. Roland Holst met afwijkende omslagen en een proefdruk van Priapeeën van Geerten Gossaert
- daarnaast verwisselde ik een aantal ongenummerde exemplaren voor genummerde en verving ik een paar lelijkere exemplaren voor mooiere. Zoals die beschadigde Huissens van Bordewijk waar een stukje omslag van miste, en die Bartleby van Melville waar ik geen foedraal van had en die poeplelijke versie van Terugreis van Dylan Thomas waar ik nu een mooie van heb. En kon ik bij een aantal exemplaren de originele aanbiedingsbrief van De Roos toevoegen.
Kortom, er staat een prachtige complete (ja, ja: op één na) collectie De Roos in sublieme conditie bij mij op de plank, met verschiilende echt bijzondere exemplaren - deze zijn de zeldzame onder de toch al bibliofiele exemplaren.

Toen ik dit voorjaar een stapeltje Rozen ophaalde bij Bubb Kuyper raakte ik aan de praat met Jeffrey Bosch. Hij merkte droogjes op dat De Roos best mooie boeken maakte, maar dat de uitgaven unieker zouden zijn als De Roos oorspronkelijk werk zou hebben gepubliceerd, en niet alleen teksten die al eerder waren gepubliceerd. Daar had hij natuurlijk gelijk in: je verzamelt De Roos vanwege de schoonheid van de boeken, niet vanwege de originaliteit van de inhoud.

Slibreeks

Dus toen ik De Roos zo'n beetje compleet had, dacht ik na de opmerking van Jeffrey wat verder na over originele reeksen. Ik ben namelijk toch een reeksenmens: ik ben gek op series en reeksen en als ik een paar uitgaven uit een reeks heb, dan wil ik de serie ook compleet hebben. Terwijl ik mijmerend in mijn bibliotheek stond zag ik dat ik al een paar uitgaven uit de Zeeuwse Slibreeks had. Deze serie bestaat al sinds de jaren '70, werd jarenlang uitgegeven door CBK Zeeland en wordt gevormd door veel poëzie, maar ook proza of grafisch werk, van veelal Zeeuwse auteurs of kunstenaars of in elk geval met aan Zeeland gerelateerde teksten of beelden. Ik heb niks met Zeeland behalve dat het een mooie provincie is, maar ik vind dit een aansprekende serie: mooi uitgegeven, veel variëteit, grafisch interessant en veelal oorspronkelijke teksten. En dus leuk om te verzamelen, ook omdat het betaalbaar is: in elk antiquariaat staan wel een paar exemplaren van deze reeks voor een paar euro en daarmee prima materiaal om in de loop van de tijd bij elkaar te verzamelen.

Om deze serie een echt goede start te geven in mijn boekenkast besloot ik een fundament te leggen door twee bulkaankopen, van respectievelijk 50 en 30 boekjes. Via boekwinkeltjes.nl kocht ik de eerste 50 nummers in de serie, in Deventer bij een antiquariaat nog zo'n 30. En omdat ik zo lekker bezig was kocht ik links en rechts via Marktplaats nog wat nummers zodat ik intussen binnen een paar weken 109 van de 154 exemplaren bezit.

Als ik ze zie staan word ik daar tevreden van: het is een mooi reeksje en het verzamelen waard. Ik ga nog veel zoekplezier beleven aan het vinden van de ontbrekende 45 nummers. En zoals in elke serie zijn ook hier een paar kroonjuwelen die veel duurder zijn de rest. Dat lijkt in elk geval te gelden voor nummer 131, De Wind van Marinus Boezem die bijzonder is vormgegeven en extra's bevat. Het wordt een uitdaging om die voor een zacht prijsje op de kop te tikken!

Crawford deuren

In de jaren '90 van de vorige eeuw begon het bedrijf Crawford deuren met een serie nieuwjaarsuitgaven, steeds bestaande uit 4-5 verhalen van Nederlandse auteurs. De uitgaven kregen een herkenbare naam: De eerste deur, de tweede deur, enzovoorts tot de vijfentwintigste deur. Ik had al langer een oogje op deze serie omdat het zo'n mooi palet aan auteurs omvat. Dus toen ik de complete serie onlangs op Marktplaats zag staan sloeg ik toe en nu staan de hele deuren-reeks te pronken in mijn kast.

Eén van de auteurs in de reeks is A.F.Th. van der Heijden. Hij schrijft over zijn bijdrage in Engelenplaque:

"Er heeft me een verzoek bereikt voor het schrijven van een verhaal, waar op z'n minst ergens een deur in voor moet komen, als dan niet open of dicht of uit z'n hengsels. Een reclamebureau, NPP, verzorgt een bundel van vier verhalen van vier verschillende schrijvers voor een bedrijf genaamd Crawford Deuren BV, dat het als nieuwjaarsgeschenk onder z'n relaties wil uitdelen. Ze bieden f 1000,- en och, in elk verhaal komt wel een keer een deur voor, dus zo hoerig hoef ik me niet te voelen. Ik denk meteen aan onze pas nog hemelsblauw geverfde voordeur, die de oude mevrouw Hoogland van driehoog zo in verwarring heeft gebracht... Een probleem is alleen dat het binnen vier dagen af moet zijn. Morgen beginnen en dan in één ruk."

Hij haalde de deadline en het verhaal van Van der Heijden kreeg de naam De achterdeur en is verschenen in De vijftiende deur uit 1993, samen met verhalen van Yvonne Keuls (Hoe kom ik de deur uit?), Koen Peeters en Erik Verpale.

Nescio

Dit jaar was ook een aardig Nescio-jaar. Hoewel niet al het nieuws (direct) goed nieuws was. Fijn was wel dat ik weer wat gezochte uitgaven kon toevoegen aan mijn Nescio-verzameling: bij Uitgeverij Fragment kocht ik het werkje De Nescio leesclub van A.L. Snijders (wat behalve de titel nauwelijks over Nescio gaat). Bij De Slegte in Gent kocht ik de Poolse vertaling van Nescio's verhalen die al heel lang op mijn verlanglijst stond. En van Maurits Verhoeff kocht ik het bibliofiele werkje Weermacht & ingesteld zijn op en de Nescio-uitgave van Uitgelezen boeken met de subtitel "Voor een koopje ben ik voor hen niet thuis". En via Marktplaats dan nog de Arvix-uitgave (oplage 1000) van Nescio's Titaantjes en een leuk tweede drukje van Mene Tekel. Maar ik ontdekte daarnaast nog een aantal bibliofiele uitgaafjes die ik gemist had, zoals twee Engelse vertalingen van Nescio, een speciale uitgave van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde. Oftewel: mijn lijst met Nescio-desiderata groeide net zo hard als het aantal opbrengsten.. Een never-ending verzamelavontuur kortom, ook al heb ik thans 98 Nescio- of Nescio-gerelateerde uitgaven. Haal ik 2020 de 100?

Genootschap van Bibliofielen

Nee, ik ben nog steeds geen lid van het mooiste genootschap van Nederland, het Nederlands Genootschap van Bibliofielen (sorry Perkamentus!). Maar ik vind wel dat ze hele mooie uitgaven produceren (dankjewel Perkamentus!). Ik miste de eerste 20 jaarboeken van het Genootschap en die kon ik via een veiling op de kop tikken. Daarnaast kocht ik via Catawiki de prachtige uitgave Uit de schaduw (ik schreef er een blog over).

Boeken over boeken

Altijd maar weer boeken over boeken... een verzamelgebied dat mij blijft fascineren. Een paar pareltjes die erbij kwamen behalve bovenstaande jaarboeken: de Bébert-uitgave van De Bibliofiel van Komrij, de speciale uitgave van De Roos van Rademacher Schorer's Bijdrage tot de renaissance der Nederlandse boekdrukkunst, de oogst van de Dordtse boekenmarkt waar ik een blog over schreef, mijn aankoop van een  Catawiki-kavel met de boeken van Uffenbach, Oorbare zaken van Brongers: al met al 47 aanwinsten voor deze categorie.

De kassa

Allemaal leuk en aardig, 311 boeken erbij. Maar wat kost dat wel niet?
Nou, eigenlijk valt dat wel mee. Zoals gezegd kocht ik veel bij veilinghuizen waarbij ik - net als vorig jaar - de overtollige boeken doorverkocht. En soms kocht ik een kavel met de enige intentie om het in stukje door te verkopen. Maar ik vond bijvoorbeeld ook in de zomer een koopje op Marktplaats mnet een doos vol nieuwjaarsgeschenken van uitgeverijen à 1 euro, waarvan ik een deel voor bijna 100 euro doorverkocht (winst: 60 euro plus 16 boeken). Sommige boeken kocht ik ook op Marktplaats alleen voor de winst, zoals een gesigneerde uitgave van de verzamelbundel Kristal 1938 met o.a. een handtekening voor Bordewijk. Inkoop 19 euro, opbrengst 87 euro. Weer ruim 50 euro verdiend! Al met al kocht ik op verschillende veilingen 17 kavels met boeken voor € 1805, ik hield daarvan 28 boeken (veel de Roos, maar ook een mooie in linnen gebonden 2e druk van Nescio) en verkocht de rest voor € 2439. Ja, ik moest ook even twee keer rekenen om te checken of dit geen tikfout was. Maar wat blijkt: ik heb dit jaar 94 kavels via Catawiki verkocht, plus nog een paar dingen via Marktplaats. Alleen al daardoor die winst van € 635 én 28 fraaie boeken erbij. Met dat geld financierde ik een groot deel van mijn overige aankopen. Ik heb het niet op de euro precies berekend, maar volgens mij was dit een redelijk neutraal jaar qua financiën..

Als ik trouwens die 94 kavels nog eens naloop, dan zie ik dat het vooral uitgaven van De Roos waren. Sommige boeken kreeg ik voortdurend in handen: ik heb The Raven van Poe vier keer verkocht. Ik begrijp trouwens niets van de dynamiek op Catawiki: in februari verkocht ik The Raven voor €28, in april voor €82 en vervolgens twee keer in september, één keer voor €57 en één keer voor €47. Ook Animal farm van Orwell verkocht ik vier keer, in februari voor €57,50 en in september samen met een andere De Roos-uitgave voor €28, eigenlijk voor €14 per boek. Het gaat dus alle kanten op! In feite is Catawiki ook een soort van loterij, ik verkocht een exemplaar van Puzzles van Cuney in oktober voor €32 en in december ging een vergelijkbaar exemplaar weg voor €85. Wat er in 2 maanden gebeurde is mij onduidelijk, maar het is wel jammer dat ik 'm niet in december verkocht...

Vorig jaar zei ik nog: bibliofilie is een goedkope hobby. Ik wil dat graag herformuleren: bibliofilie is de goedkoopste verslaving die er bestaat, het enige wat het je kost is tijd en geduld, maar het hoeft nauwelijks geld te kosten zoals uit mijn relaas blijkt.