160 - The Shell: gevonden!

Nieuwe aanwinsten komen uit de meest onverwachte hoeken. Natuurlijk komen ze vooral via de hoek waar de brievenbus is, maar dat bedoel ik eigenlijk niet. De weg van een boek naar mijn boekenkast verloopt soms via kronkelwegen. Tegelijkertijd lijkt het wel alsof de aanschaf van een boek 'in de lucht' hangt: er maakt zich een onrust van mij meester alsof het boek al bijna onder handbereik is. En korte tijd later komt het dan inderdaad op mijn weg. Vaste lezers van dit blog weten dat ik al geruime tijd wanhopig speur naar een exemplaar van The Shell van Adriaan van Dis. Ik heb er hier en hier en hier over geschreven. En in al die bijdragen maakte ik melding van mijn rotsvaste vertrouwen dat ik het boek ooit zou bezitten. En nu, iets meer dan een jaar sinds ik van het bestaan van het boek op de hoogte ben, is die zekerheid tot feit geworden. 

Maar waarom hing deze aankoop dan in de lucht? Eigenlijk vooral omdat in de afgelopen weken de onrust toenam: ik wist zeker dat er iets bijzonders stond te gebeuren. Dat is dan ook de reden dat ik contact opnam met Vasco die dit fraaie overzicht heeft gemaakt van zijn Van Dis-collectie. Ik vroeg hem de details over het boek en hij zei dat hij het op een boekenmarkt had gekocht, wat leidde tot grote jaloezie bij mij. Tot mijn stomme verbazing stond het boek ineens op Marktplaats. Het bijzondere was dat ik het zelf niet had gezien, maar dat twee lezers mij erop wezen: eentje via de een reactie onder een bericht en de ander via mail. Daarmee heeft dit blog zijn waarde voor mijn collectie bewijzen. En maak ik een diepe buiging uit dank voor de attente signalering. Uiteindelijk heb ik het boek niet via een Marktplaatsbieding kunnen kopen, maar via een omweg. Het was een stevige investering. Zoals ik in mijn vorige bericht schreef: je kan er van uit eten (misschien niet in een sterrenrestaurant, maar toch...). En nu is hij van mij: The Shell. 29 pagina's. Ingebonden. In het omslag een indruk van het logo van Shell. Uitgave in eigen beheer. Vertaling Stacey Knecht. Oplage onbekend. Ter gelegenheid van het afscheid van Lo van Wachem als president-directeur van Shell. Gesigneerd. 

Maar waar gaat het boek eigenlijk over? Het verhaal speelt in een Zuid-Afrikaans dorp dat wordt getroffen door een watervloed. De gebeurtenis wordt verteld door een reeks aan getuigen, die elk een apart aspect van de gebeurtenis vertellen. De hoofdpersoon is Baba Ameels, die een relatie heeft met de inlandse Toma en daarom niet wordt geaccepteerd door de meeste overige blanken en zelfs wordt geweerd uit de kerk. Sommigen wijten zelfs de watervloed aan die relatie. Maar de ramp treft iedereen, inlanders en blanken en velen verdrinken. Baba en Toma vinden elkaar wonderbaarlijk terug op een watertank waar ze kunnen staan. In de weggespoelde grond vinden ze een grote schelp - The Shell - als bewijs dat er vroeger een zee was in dat gebied, zoals de inlanders altijd al vertelden. Het gaat hier over een botsing van culturen, over onbegrip en het onvermogen samen te leven. Ik herken er wel iets in van De Wandelaar. En eerlijk gezegd deed het thema en het type vertelling mij denken aan De Verdronkene van Margriet de Moor, een geniaal boek over de watersnoodramp 1953, eveneens vanuit verschillende perspectieven verteld. 

Zoals ik hier al aangaf zegt Van Dis zelf het volgende over het boek: "In piepkleine oplage. Ga ik wel eens tot een echte novelle uitwerken. Ik kan u niet aan een exemplaar helpen." Maar dat hoeft ook niet meer: hij staat in een van mijn kasten. Hoe hoog die piepkleine oplage is staat trouwens niet in dit boek vermeld, ik hoop daar nog eens achter te komen. Van pure vreugde kocht ik op dezelfde dag de dichtbundel Totok twee, ook van Van Dis. Niet een van de drie speciale uitgaves à € 450,-, maar gewoon de handelseditie. Toch, ik durf het bijna niet te zeggen, maar ik zeg het wel: ik heb (nu eindelijk) Van Dis compleet. Tot het tegendeel bewezen wordt.