246 - Tweede generatie boekentekort

Afgelopen week hoorde ik een vertrouwd geluid uit de mond van mijn dochter komen. En ook de intonatie was vertrouwd: lichte, maar aanzwellende paniek in het vooruitzicht van een desastreus moment. Ik heb dit vaak gedacht en ook vaak gezegd, en nu hoor ik het ook haar zeggen. 

Waar gaat het over? Natuurlijk om de uitspraak "ik heb geen boeken meer om te lezen!". Nu is dat technisch gesproken niet waar, want er liggen boeken genoeg in haar kamer. Maar het gaat er natuurlijk om dat er een eind dreigt te komen aan het stapeltje nog te lezen boeken. Er liggen geen verse boeken meer klaar. Straks is de laatste pagina omgeslagen, en wat dan? Hoe kan deze peilloze leesleegte overkomen worden?

Ik herinner (opa vertelt-modus aan) dat ik ook veel van dat soort momenten heb gehad. Een te kleine voorraad boeken is een doembeeld voor een bibliofiel. En dan gaat het natuurlijk om eigen boeken want een bibliotheek is (a) te ver weg en (b) niet open als je een boek nodig hebt en (c) stelt rare eisen, zoals dat boeken teruggebracht moeten worden. En digitale boeken kan ook niet want je moet (a) iets vast te houden hebben, (b) een boek dient geroken te worden en (c) er dient een knispering te horen te zijn bij het omslaan van de bladzij (en niet een raar geluid zoals 'woesj' op de iPad). Dat betekende dat ik al heel snel als arme student te vinden was in tweedehands boekwinkels waar veel boeken voor weinig te koop waren. En dan de sport om tussen het oud papier daadwerkelijke literatuur te vinden, zodat de geest weer verrijkt en gestimuleerd kan worden. Net zoals ik later, als forens, wel eens halverwege een treinreis uit de trein sprong om een boek te gaan kopen, als bleek dat mijn boek uit was, ik nog een reis te gaan had maar geen voorraad letters bij mij had. De gedachte aan geen boek bij de hand is immers onverdraaglijk.

Zo begon het: in die eerste fase ging het echt alleen om de inhoud en niet om hoe het boek eruitzag. Gevlekt, leesvouwen in de rug, ezelsoren: het maakte weinig uit want het ging erom dat de letters binnen bereik kwamen. Pas na verloop van tijd - toen het budget het toe ging laten - ging de kwaliteit er toe doen. Eerst de mooie boeken, toen hardcovers en vervolgens eerste drukken. Langzaam maar zeker werden boeken alleen nog maar gekocht als ze in de juiste uitvoering waren. En op zich was de verlanglijst lang genoeg: er was altijd wel een boek van dat lijstje in een mooie eerste druk beschikbaar bij De Slegte (†), bij Aioloz (†) of bij een ander antiquariaat (vaak ook helaas al †). Toen was de verslaving al lang een feit. En de rest is geschiedenis, zoals trouwe lezers van dit blog weten.

Mijn dochter zit op dit moment nog ruimschoots in fase 1, met een lichte neiging naar fase 2. Het gaat om de inhoud van de boeken. Het maakt niet uit of het een versleten Penguin pocket in de dertigste druk is: als het maar een kwaliteitsboek is. Maar in een enkel geval worden er al eisen gesteld aan de uitgave zelf. En daarom werd onlangs de Limited Edition box met gebonden boeken van John Green bezorgd, met daarin twee gesigneerde exemplaren. Evenals een box van de Millennium-trilogie. Hoe het uitzag met John Green? Nou, ongeveer zo denk ik... (zie filmpje. Er is geen enkele gelijkenis met de hoofdpersonen in het filmpje trouwens. Geen enkele).

Maar vooralsnog dient de boekenhonger gestild te worden. En deze seniorbibliofiel voelt dat natuurlijk haarfijn aan. Na het slaken van de wanhoopskreet toog ik daarom onmiddellijk naar de dichtsbijzijnde kringloopwinkel om in de afdeling Engelse boeken te grasduinen. Tien minuten later was ik € 8,50 lichter en 9 boeken rijker: Aldous Huxley, Alice Walker, John Irving en nog een paar in dat genre. Dit biedt in elk geval weer voor een paar dagen rust.

De jongedame zelf heeft ook niet stilgezeten en is op creatieve wijze op zoek naar nog meer boeken. En het leuke is: er worden dingen ontdekt die ik zelf niet wist. Zoals de Boekenzolder in Leiden. Een project waarbij een hele zolder volstaat met, tja, boeken dus. En deze boeken mogen gratis afgehaald worden. Uiteraard met een maximum (7 boeken per keer) en bovendien zijn ze gestempeld, zodat ze niet vervolgens alsnog verkocht worden maar herkenbaar zijn als Boekenzolder-boeken. Een soort bookcrossing, maar dan anders. In elk geval zijn er plannen gemaakt voor een snel bezoek aan de Boekenzolder, en uitaard moet senior mee. Want dat betekent dat er in elk geval 14 boeken worden veiliggesteld. Met de 9 boeken van de kringloopwinkel zijn dat er 23. Dat geeft toch al bijna tot de herfstvakantie rust.

Maar waarom, zo hoor ik u denken, put de jongedame niet uit de rijke bibliotheek van senior met 2500 titels? Is deze soms verboden terrein en wordt er onzorgvuldig met boeken omgegaan? Dat is uiteraard niet het geval. Maar de boeken in die bibliotheek zijn (a) van senior, en dus niet van junior en het gaat er volgens haar om eigen boeken te hebben en (b) verschilt de smaak van junior van die van senior (hedendaagse Engelse en Amerikaanse literatuur versus Nederlandse en niet-Engelse Europese literatuur en (c) dienen de boeken voor haar in het Engels te zijn en niet vertaald te zijn. Niet dat ik uitsluitend vertaalde boeken heb, maar kennelijk toch te veel.

Het is een mooie ontwikkeling om te zien. Het bibliofiele-gen blijkt toch erfelijk te zijn (hoewel ik dat al wist via mijn oom, het is een familiekwaal). Ik weet dus al waar het heen gaat: de versleten Penguins van de Boekenzolder zullen over tien jaar vervangen zijn door glanzende hardbacks van hedendaagse Engelse auteurs, gesigneerd uiteraard en junior zit dan net als senior nu fanatiek te bieden op diverse veilingen om dat laatste ontbrekende stukje in haar collectie te kunnen vinden. Ik sla het allemaal met veel genoegen gade.