196 - De boeken die ik niet kocht

Het leven bestaat niet alleen uit boeken kopen - het leven bestaat soms ook uit boeken niet kopen. In sommige gevallen gaat dat bewust, in andere gevallen tandenknarsend.

Het is het seizoen van de najaarsveilingen en ik heb er vier nauwlettend in de gaten gehouden. In chronologische volgorde: Zwiggelaar (8 november), Van Stockum (9 en 10 november), Burgersdijk en Niermans (15-16 november) en Bubb Kuyper (29 november-1 december) natuurlijk. Elke catalogus was weer even rijk en verleidelijk, met als gevolg dat ik de laatste weken van oktober en de eerste weken van november kwijlend rondbracht binnen vier catalogi, steeds nieuwe lijstjes makend met kavels die ik zou willen hebben en de prijs die ik er voor zou willen bieden. En vervolgens het onvermijdelijke wegstrepen, want het is beter om te focussen (en hoog te bieden) op een paar kavels die je écht wilt hebben, dan de kansen te spreiden en (achteraf te) laag te bieden op meerdere kavels die allemaal aan je neus voorbijgaan (lesgeld hier en hier).

Bij Zwiggelaar zag ik een paar geweldige kavels. Waaronder deze:

F. Bordewijk - Bloesemtak. Distelkamp en Arethusa Pers, 2001. Oplage 125 ex. In half marokijnleder gebonden met door Lia van Daal gemaakt batikpapier voor de platten. In foudraal. Het boek is voorzien van zijden kapitalen. Met vijf voor de uitgave vervaardigde en gesigneerde etsen van Wim van der Meij. Nr. 29.

Deze prachteditie moest ik eigenlijk hebben, maar ik heb het niet gedaan omdat ik zag dat later in de maand bij Van Stockum een paar mooie Nescio-kavels beschikbaar kwamen en die zijn traditioneel prijzig. Met bloedend hart heb ik niet geboden op deze prachtuitgave van Bordewijk, die uiteindelijk werd verkocht voor € 100. Een koopje, waarmee ik de koper van harte feliciteer. Maar waarom loop ik niet wat vaker tegen dergelijke koopjes aan (zie ook het vervolg van deze post...)?

Naschrift oktober 2022: inmiddels ben ik toch de gelukkige bezitter van deze uitgave. Zie mijn latere post over bibliofiele Bordewijk-uitgaven.

Bij Van Stockum zag ik dit ongelooflijke mooie kavel:

NESCIO [ps. of J.H.A. GRÖNLOH]. Lot of 10 works.
Haarlem, Rotterdam, etc., 1918-1990.
Various sizes, orig. cloth & wrappers. - Added: 8 works on the books and life of Nescio (18).
Ad 1: i.a. Dichtertje, de uitvreter, titaantjes (Haarlem, J.H. de Bois, 1918. 1st ed., orig. wrappers, cover design by P.A.H. Hofman - fair copy, the cover a little worn at the head of the spine, the edges frayed); De X geboden (Den Haag, Bert Bakker, 1971. With line drawings by Jaap Vegter); De uitvreter, Historisch-kritische uitgave (2 vols., Assen/Maastricht, Van Gorcum, 1990).

Wat een weelde: een bijna complete Nescio-collectie met een authentieke eerste druk van zijn debuut. De taxatie voor dit kavel was € 250, een bespottelijke prijs natuurlijk en dat bleek ook wel, want hoewel ik fors had geboden ging dit kavel aan mijn neus voorbij. Ik vermoed dat ik een leven lang spijt ga hebben van het missen van deze prachtige eerste druk van Nescio. Wat de opbrengst van het kavel was weet ik niet, maar ik vrees het ergste. Bij Bubb Kuyper was er namelijk ook een kavel met een eerste druk van Nescio's debuut en dat boek (zonder de 17 extra titels die Van Stockum erbij stopte) was getaxeerd op €300-€500 en bracht uiteindelijk € 700 op... Door mijn grote - maar vergeefse - bieding op dit lot bij Van Stockum, heb ik een bod op een kavel met Mene Tekel van Nescio (getaxeerd op € 40), mede omdat ik een mooi lot bij Bubb zag met een luxe editie van Mene Tekel.

Naschrift januari 2013: Inmiddels ben ik de gelukkige bezitter van een eerste druk van Nescios  debuut.

Nadat ik het deksel op mijn neus kreeg bij Van Stockum, week ik uit naar Bubb. Daarbij liet ik Burgersdijk en Niermans deze keer voor wat het was, ondanks dit juweel:

POSTERS -- WORM, PIET. Kinderboekenweek, 27 oct. - 3 nov. 1955. Uitg. Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, 1955. Rare or. cold. lithograph in mint condition. 47 x 64 cm. Nicely framed & glazed. -- B. MIDDERIGH-BOKHORST. Reading child surrounded by toys. Or. cold. lithograph. 31 x 32 cm. Framed, glazed and under passepartout. -- Added: C. HOLLANDER. De kleine kapitein in het land van waan en wijs. ca. 2005. Cold. poster. 60 x 41 cm. Framed, glazed and under passepartout. (3).

Een zeldzame uitgave van het boekenweekgeschenk met de poster "de lezende clown". Getaxeerd op €150 en niet verkocht. Opvallend genoeg werd deze poster ook aangeboden bij Zwiggelaar, en daar verkocht voor € 140.

En zo kwam mijn lange reis in de emo-bibliofiele-achtbaan dan uiteindelijk aan bij de veiling van Bubb Kuyper. Zoals gezegd had Bubb Kuyper ook een prachtkavel van Nescio:

Nescio. Dichtertje. De uitvreter. Titaantjes. Rott., Nijgh & van Ditmar, 1933, 2nd ed., 140,(1)p., orig. gilt cl. w. dustwr. des. by P.A.H. HOFMAN.
- The (rare) dustwr. spine-ends/ corners sl. dam.
Idem. Boven het dal en andere verhalen. Amst., G.A. van Oorschot, 1961, 1st ed., 171,(4)p., orig. cl. w. dustwr. (fine). Idem. Mene tekel. Amst., De Bezige Bij, 1946, 1st ed., 44,(2)p., orig. gilt cl.
= Deluxe copy, rare in full cloth.
AND 7 others by/ on the same, i.a. S. CARMIGGELT, 'Van u heb ik ook een heleboel gelezen...' Tien Kronkels over Nescio (Amst., 1993, 1st ed., printed in 200 numb. copies, orig. cl.).

Een prachtige tweede druk van Nescio en een luxe exemplaar van Mene Tekel. Getaxeerd op € 100-€ 150, door mij geboden € 260 en verkocht voor € 300. Ik heb niet de illusie dat ik 'm voor € 310 had kunnen kopen - er was zo te zien iemand die 'm graag wilde hebben. Wat had ik dan moeten bieden? € 400? €  500?
Ik vermoed dat de koper Fokas Holthuis was, want kort na de veiling kreeg ik de nieuwsbrief van Fokas binnen, en wat zag ik daar staan:

NESCIO Mene tekel. Amsterdam, De Bezige Bij, (1946). Linnen. 48 p. Onafgesneden. 1e druk. Rug iets verschoten.
€ 250
* Eén van de weinige luxe-exemplaren, gebonden in blauw linnen en gedrukt op geschept papier. Bovendien heeft dit exemplaar op de binnenzijde van het voorplat een handgeschreven, gesigneerde opdracht van een van de uitgevers: 'voor G.H. 's-Gravesande/ - ridder zonder vrees of blaam -/ A'dam Fred Batten./ Juli 1947'. Het Zwarte Schaap 4. Niet in MDLM.

Is dit het exemplaar van de veiling van Bubb Kuyper? De gelijkenis is opvallend, maar wel apart dat de andere Nescio's uit het kavel niet in de nieuwsbrief van Fokas zijn geland... Ook mijn bod op een eerste druk van Karakter bleek vergeefs (schatting € 70 - € 90, opbrengst € 200, mijn bod € 160).

Achteraf is er wijsheid in overvloed. Want ik had gerichter kunnen bieden en meer uit de veilingen kunnen halen. Dan had ik wel de mooie editie van Bloesemtak gehad als ik toch kansloos was voor de Nescio-kavels en ook een eerste druk van Karakter misschien...

Is het dan allemaal treurnis in veilingland? Nee zeker niet, er was ook winst. Ik heb wel degelijk een paar kavels gescoord bij Bubb Kuyper. Welke dat zijn, vertel ik volgende keer. Maar het moge duidelijk zijn dat veilingen veel leed, twijfel, onzekerheid en tegenslag geven. En af en toe een vreugdesprong.