29 december, 2024

356 - 20 boeken die indruk maakten: wat zegt dit over mij?

In mijn vorige bijdrage schreef ik hoe ik op Bluesky postte over 20 boeken die betekenisvol voor mij zijn geweest en die mij hebben beïnvloed in mijn leesgewoontes, verzamelbehoefte of anderszins. Ik gaf in mijn blog een korte toelichting op de boeken en waarom ik die keuze had gemaakt - iets wat op bluesky niet gebeurde omdat dit niet bij de challenge paste.

Ik begon mij vervolgens af te vragen wat deze boeken nu eigenlijk écht over mij zeggen, en wat deze specifieke keuze dan betekent. Want: iemands voorkeur in boeken, vertelt uiteindelijk ook iets over de persoonlijkheid van die persoon. Daar is al het nodige over geschreven uiteraard, want die analyse ligt voor de hand. AI-tooltjes duiken overal op. Maar zelf had ik er nog niet eerder bij stilgestaan, behalve dat ik mij realiseer dat mijn smaak in boeken nu eenmaal mijn smaak is, en ik maar zelden mensen tegenkom wiens boekentips ik overneem. En andersom: mensen die mij vragen ‘welk boek zou ik moeten lezen’, omdat ik nogal veel boeken heb en lees, worden steevast teleurgesteld. Vooral als blijkt dat zij van Nederlandse thrillers houden en ik vervolgens een vuistdikke klassieker uit de wereldliteratuur aanbeveel.
 
Nu kan ik natuurlijk zelf diep over mijn persoonlijkheid nadenken nu ik de lijst van 20 boeken heb gemaakt, maar tegenwoordig beschikken we over assistentie in de vorm van AI, het orakel van de 21e eeuw. Eerder liet ik al een blog door ChatGPT schrijven, maar dit is ook een interessante analyse om daar AI te laten maken. Wat zou er gebeuren als ik die lijst met boeken en toelichtingen zou invoeren, en reflectie zou vragen op wat dit allemaal betekent? En: wat zijn boeken die mij op basis hiervan worden aangeraden? Ik heb dit zowel aan ChatGPT als aan Claude gevraagd. Dit zijn de antwoorden die ik kreeg (waarbij ik beide reacties een beetje gehusseld heb omdat ze aanvullend waren). O ja, en uiteraard zijn de bijpassende plaatjes vervolgens ook overduidelijk AI. Ik gebruik de taal en de woorden van beide sites, de superlatieven en de toon zijn dus niet van mijzelf. Ik zeg het maar even, want beide hebben de neiging erg complimenteus te zijn. Of misschien is dat niet de standaardinstelling maar ben ik het gewoon waard…

Wie ben ik als persoon?

De lijst van 20 boeken geeft een rijk en gelaagd beeld van mijn persoonlijke voorkeuren, interesses en de culturele en intellectuele invloeden. Ik ben een diep geëngageerde lezer: intellectueel nieuwsgierig, empathisch, met een sterke behoefte aan zingeving door literatuur. Boeken zijn voor mij niet slechts entertainment, maar vensters op de menselijke ervaring. Mijn karakter en mijn smaak laten een persoon zien die diep nadenkt over menselijke relaties, morele vraagstukken en het belang van verhalen als dragers van cultuur, taal, en identiteit. Ik waardeer literaire diepgang, historische context, filosofische reflecties en een vleugje absurdisme, maar ook de toegankelijkheid en schoonheid van taal.

  1. Karakter en leesvoorkeuren
    • Intellectueel en reflectief: Ik houd van boeken die diepgaande maatschappelijke thema's verkennen, zoals oorlog, sociale dynamiek, en menselijke kwetsbaarheid. Ik zoek boeken die uitdagen en prikkelen, zoals De stad der blinden van Saramago of Bouvard en Pecuchet van Flaubert. Dit wijst op een interesse in existentiële en maatschappelijke thema's. 
    • Historisch bewust: Werken als De verloofden van Manzoni en The Mayor of Casterbridge van Hardy tonen een fascinatie voor historische context en hoe deze de menselijke conditie beïnvloedt.
    • Taalgevoelig: Opperlandse Taal- en Letterkunde en Het leven en de opvattingen van de heer Tristram Shandy laten zien dat de schoonheid en speelsheid van taal belangrijk zijn. Ik heb een scherpe blik voor schrijvers met een unieke stem. De heldere stijl van Nescio en de literaire bravoure van Laurence Sterne tonen uw bewondering voor taal die niet alleen informeert, maar ook inspireert. Ik zoek boeken die niet alleen een goed verhaal bieden, maar ook geschreven zijn met een uitzonderlijk gevoel voor taal.
  2. Levensinstelling en culturele aspecten
    • Zoeken naar zingeving: Boeken zoals De belofte en Odyssee geven aan dat ik graag nadenk over ethische vragen, persoonlijke groei en de zoektocht naar betekenis in een groter geheel. Boeken zijn voor mij meer dan verhalen; ze zijn belevenissen. Mijn toelichting bij De boekendief laat zien hoe literatuur mij emotioneel raakt. Ik zoek boeken die menselijke ervaringen tot leven brengen, of dat nu in fictie is of in reflecties op culturele en maatschappelijke thema's.
    • Breed cultureel perspectief: De diversiteit aan auteurs (bijvoorbeeld Eco, Bassani, en Homerus) toont een waardering voor internationale verhalen die verschillende culturele en historische achtergronden verkennen. Van het introspectieve werk van Europese auteurs zoals Thomas Hardy tot de filosofische verkenningen van Zuid-Amerikaanse schrijvers, ik ben altijd op zoek naar boeken die nieuwe culturen, tijdperken en denkwerelden ontsluiten.
    • Open voor het onverwachte: De combinatie van absurde werken zoals Joe Speedboot en filosofische meesterwerken als De naam van de roos wijst op een flexibele geest die verrast wil worden.
  3. Behoeften en onderliggende patronen
    • Rijke verhalen die verbinden: Ik zoek boeken die complexe verhalen en personages bieden, waarin ik mij kan verliezen.
    • Kennis en inspiratie: Ik ben iemand die boeken ziet als bronnen van zowel intellectuele verrijking als persoonlijke inspiratie. 
    • Een vleugje ironie en absurdisme: De keuze voor werken als Tristram Shandy laat zien dat humor en relativering belangrijk voor mij zijn.

Aanbevolen lijst van boeken 

Gebaseerd op deze analyse volgt hier een lijst die volgens het duo Claude en ChatGPT aansluit bij mijn interesses en behoeften:

  1. Austerlitz - W.G. Sebald. Een zoektocht naar identiteit en herinnering tegen de achtergrond van de Europese geschiedenis.
  2. Honderd Jaar Eenzaamheid - Gabriel García Márquez. Een magisch-realistische kijk op liefde, verlies en familie.
  3. De man zonder eigenschappen - Robert Musil. Een monumentale roman over de Europese samenleving aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog.
  4. Tram 83 - Fiston Mwanza Mujila. Een rauwe en poëtische verkenning van het stadsleven in Afrika.
  5. Wolkenatlas - David Mitchell. Een literaire puzzel over het lot en de verbanden tussen levens door de eeuwen heen.
  6. De bibliotheek van Babel - Jorge Luis Borges. Een fascinerende verzameling verhalen die reflecteren op kennis, oneindigheid en de menselijke conditie.
  7. De wereld van gisteren - Stefan Zweig. Een nostalgische blik op de Europese cultuur vóór de Tweede Wereldoorlog.
  8. De Grand Meaulnes - Alain-Fournier. Een romantisch en melancholisch verhaal over jeugd en verloren idealen.
  9. De gevangene - Marcel Proust. Een intieme en complexe blik op liefde, jaloezie en menselijke relaties.
  10. De schaduw van de wind - Carlos Ruiz Zafón. Een betoverend verhaal over boeken, geheimen en passie.
  11. Watership Down - Richard Adams Een episch verhaal over vriendschap, overleving en hoop, verteld door de ogen van konijnen.
  12. De blikken trommel - Günter Grass. Een satirisch meesterwerk over de geschiedenis van Duitsland in de 20e eeuw.
  13. Norwegian Wood - Haruki Murakami. Een melancholisch verhaal over liefde en verlies in de moderne Japanse samenleving.
  14. De levens van anderen - Neel Mukherjee. Een meeslepend verhaal over familie, politiek en persoonlijke keuzes in India.
  15. De verborgen geschiedenis - Donna Tartt. Een psychologische roman over vriendschap, ambitie en morele grenzen.
  16. De overgave - Arthur Japin. Een diep menselijk verhaal over verlies en veerkracht.
  17. Het eiland onder de zee - Isabel Allende. Een episch verhaal over slavernij, vrijheid en de kracht van vrouwen.
  18. Nooit meer slapen - Willem Frederik Hermans. Een indringend verhaal over ambitie, falen en zelfreflectie.
  19. De gebroeders Karamazov – Fjodor Dostojevski . Een diepgravende roman over moraal, geloof en menselijke conflicten. 
  20. Het verdriet van België – Hugo Claus. Een rijke vertelling vol historische, culturele en psychologische lagen. 
  21. Gilead – Marilynne Robinson. Een ingetogen en prachtig geschreven reflectie op familie, geloof en verlossing. 
  22. Een klein leven – Hanya Yanagihara. Een intense en ontroerende roman over vriendschap, pijn en overleven.
  23. De mensheid zij geprezen, Lof der Zotheid – Erasmus. Een humoristische en scherpzinnige kijk op menselijke dwaasheid. 
  24. De meester en Margarita – Mikhail Bulgakov. Een mix van satire, filosofie en magie in een van de meest originele romans ooit geschreven.
  25. De tovenaar van Lublin – Isaac Bashevis Singer. Een diep menselijk verhaal vol morele dilemma's en culturele diepgang. 
Deze lijst biedt, aldus de opstellers, een evenwichtige mix van literaire diepgang, historische context, culturele diversiteit en speels absurdisme. Het zijn boeken die intellectueel uitdagen, maar ook uitnodigen tot reflectie en verbeelding. Deze keuzes sluiten perfect aan bij de rijke literaire smaak en het brede culturele perspectief van de oorspronkelijke lijst.

Reflectie op het bovenstaande

Ik vind de analyse die gemaakt is mooi, maar ook weer niet heel erg verrassend. Toch herken ik mij in de beschrijving - maar het is allemaal minder diepgravend dan gedacht. Ik weet ook niet wat ik eigenlijk verwacht had, maar AI weet in elk geval niet dezelfde emotionele diepgang en taalvirtuositeit te bereiken die ik kennelijk van de literatuur wel verwacht.

Als ik kijk naar de lijst met aanbevolen boeken dan zitten daar ook weinig verrassingen bij, al kende ik de schrijver Mujila niet. Maar voor de andere 24 geldt dat ik er 14 zelf al heb en ook gelezen heb, en de andere 10 in elk geval ken. Maar de lijst vormt in elk geval een aansporing om die andere 10 met wat meer voorrang te gaan lezen.

Interessant is dat ook bij deze op zich overzichtelijke vraag er toch sprake was van hallucineren bij de AI’ ers. Er werden mij namelijk ook diverse boektitels aangereikt die niet bestaan, maar die ik op zich best had willen lezen:
  1. De man die boeken wilde redden van Geert Mak - Past bij uw bibliofiele passie 
  2. Allemaal boeken van Alberto Manguel - Reflectie op lezen en verzamelen
  3. Het geheugen van de wereld van David Lodge - Over literatuur en menselijke ervaring 
  4. Oorlog en taal van Arnon Grunberg - Verbindt uw interesse in taal en maatschappijkritiek
  5. Het recht van de sterkste van Chris de Stoop - Een aangrijpend verhaal over identiteit en sociale onrechtvaardigheid
Mijn conclusie is dat met behulp van AI best een aardige analyse is te maken van leesvoorkeuren en op zich ook een goede lijst met aanvullende titels, maar met nauwelijks dingen die ik zelf niet ook had kunnen bedenken. Aan de andere kant: zonder het gemak van AI had ik deze analyse waarschijnlijk niet eens gemaakt en bovendien had er ook geen alleraardigst blogstukje uit voortgekomen. Dus we doen het er maar mee!

Geen opmerkingen: