21 april, 2019

294 - Uit de bibliotheek van Mr. Mout

Niet al te lang geleden scrollde ik door de kavels die werden aangeboden bij Vendu Rotterdam. Typisch een veiling waar mooie koopjes te halen zijn die - wie weet - bij doorverkoop nog wat winst opleveren en daarmee bijdragen aan mijn boekenfonds. Ik was op het idee gekomen om wat nauwkeurige te kijken omdat ik bij een recent bezoek aan de antiquarische afdeling van Donner - het domein van Antiquariaat Looijestijn - een flyer vond waar de veiling werd aangekondigd. Antiquariaat Looijestijn is een fijne afdeling van Donner die niet al te duur is en een mooi aanbod heeft.

Maar ik was gebleven bij Vendu Rotterdam. Er was inderdaad een groot aanbod boeken, waaronder veel over typografie maar ook kaveltjes met Nederlandse en Vlaamse literatuur en kunstboeken. Kortom, alle reden om er eens grondig doorheen te bladeren.

Mijn oog viel op een kavel met W.F. Hermans met daarin een eerste druk van Het Behouden Huis met opdracht van de auteur. Bij nadere beschouwing bleek dit exemplaar opgedragen aan Mr. A. Mout, met de tekst “In de hoop dat wij gelijk zullen krijgen en als herinnering aan de inspanning die hij zich daartoe heeft getroost. W. F. Hermans Voorburg 25/3/‘52”. Mr. A. Mout? Dat deed een belletje rinkelen. En inderdaad. Hier was een boek van Hermans aan de jurist Arie Mout (1900-1978) die onder meer bekend werd doordat hij Hermans verdedigde  in het proces dat tegen hem werd aangespannen op grond van vermeende belediging van de katholieke bevolkingsgroep in de roman Ik heb altijd gelijk. Het proces diende op 20 maart 1952 voor de Amsterdamse arrondissementsrechtbank. In zijn requisitoir gaf Mr Kist als zijn persoonlijk oordeel te kennen ‘dat niet wettig en overtuigend is bewezen dat de verdachte de opzet heeft gehad, een bevolkingsgroep te kwetsen en dat het bovendien twijfelachtig is, of de betreffende uitlatingen beledigend zijn. Ik vraag dus vrijspraak’. Hermans' raadsman, Arie Mout, die als getuigen à decharge D.A.M. Binnendijk en G. Stuiveling had opgeroepen, stelde: ‘Hoe kwalificeert de auteur zelf het spreken van zijn hoofdpersoon? Als “razen”. Lodewijk zelf zou, indien hij voor de bewuste woorden terecht had moeten staan, zijn vrijgesproken omdat hij niet toerekeningsvatbaar geacht zou worden. Het is dus evident, dat deze woorden niet zijn te beschouwen als uiting van de auteur’.
Op 3 april 1952 sprak de rechtbank Hermans vrij van het ten laste gelegde. Hermans droeg zijn verhaal Een landingspoging op Newfoundland aan Arie Mout op. Maar hij gaf ruim een week voor de vrijspraak dus ook dit boek aan Mout, met daarin de gerechtvaardigde hoop op vrijspraak. Ik heb het boek niet gekocht. Ik heb er wel op geboden, maar het ging voor 130 euro naar een ander. Wellicht naar datzelfde antiquariaat Looijestijn, want die verkocht het binnen enkele weken op Catawiki waar het boek € 1100,- opleverde. De Catawiki-bieders hadden wat beter op de site van Vendu Rotterdam moeten kijken!
In totaal bood ik op 11 kavels in deze veiling, waarn ik er 4 won. Een ervan was een fijn kaveltje met Nescio en Slauerhoff. Ik kocht het vooral voor Nescio, want ik zag dat dit kavel een in linnen gebonden versie van de tweede druk uit 1933  (met het mooie bandontwerp met goudopdruk van P.A.H. Hofman) van Dichtertje, De uitvreter, Titaantjes bevatte. Ik had al een tweede druk, maar dan in halflinnen waarbij het omslag nogal vervaagd was. Ik was dus op zoek naar een in linnen gebonden versie. Het kavel werd de mijne voor € 60. Geen geld: een koopje alleen al voor deze Nescio. Maar uiteraard wist ik het nog wat voordeliger te maken. Ik verkocht de Slauerhoffs en de set Verzameld Werk voor Nescio voor € 75 op Catawiki. Met wat veilingkosten die hier en daar voor mijn rekening kwamen heeft deze fraaie Nescio mij al met al ongeveer een tientje gekost.
Het verhaal is echter nog niet klaar. Deze Nescio blijkt uit de bibliotheek van dezelfde Arie Mout te komen, hij heeft er namelijk zijn naam in gezet. Dit boek stond dus ergens in de buurt van Het Behouden Huis en alle andere boeken uit de bibliotheek van Arie Mout die mogelijk op de veiling zijn beland. Maar hoe zijn ze daar gekomen, want Arie Mout is al in 1978 overleden? Waar waren ze in de tussentijd? Wellicht bij een van zijn kinderen? Zijn bekendste dochter Nicolette Mout leeft nog, wie weet heeft zij of een ander kind de boeken weggedaan. Het kan ook gewoon iemand zijn geweest die al eerder de bibliotheek heeft overgenomen en nu overleden is of er vanaf wilde..
Weten zullen we het waarschijnlijk niet. Maar ik ben heel trots op deze fraaie uitgave van Nescio met een herinnering aan Arie Mout. Er resteert ook nog wat spijt dat ik niet wat doortastender ben geweest met de Hermans. Maar gelukkig leverden de andere aankopen bij deze veiling mij € 412 op (minus de veilingkosten 347), wat met een aankoopprijs van € 199 euro toch een winstje van € 148 opeverde. Goed nieuws, want de voorjaarsveiling van Bubb Kuyper komt er al weer aan en een beetje cash is dan nooit weg! 

Geen opmerkingen: