Ik las het al op de facebookpagina van Fokas Holthuis: de Nederlandse vertaling van Biblio-Sonnetten van Paul Verlaine is verschenen. Dit is een bijzondere gebeurtenis, wat duidelijk wordt doordat er maar liefst twee verschillende edities verschijnen. Er is een bibliofiele uitgave in beperkte oplage (175 exemplaren) uitgegeven door Stichting de Roos. En daarnaast een schitterende handelseditie, die te bestellen is bij Stichting Desiderata of gewoon bij Bol. Maar wel opschieten, want ook deze oplage is beperkt: er zijn maar 500 exemplaren gemaakt. De handelseditie ligt voor mij, de uitgave van De Roos zal ik over enige tijd ook bezitten, het is gewoon een kwestie van geduld.
De reden dat ik dit boek heb is dat het mij werd aangeboden door de uitgever. Natuurlijk met de bedoeling dat ik er een ronkend stukje over schrijf. Want ik hou van boeken, en zeker van boeken over boeken. En dat stukje schrijven doe ik in dit geval met liefde. Want de biblio-sonnetten is het ideale cadeauboek voor elke bibliofiel, en kan met een gerust hart op de verlanglijstjes worden gezet.
Wat maakt dit boek nu zo begerenswaardig? Daarvoor zijn verschillende redenen. Allereerst de uitvoering: het is een mooi gebonden boek op lekker papier, het ruikt goed (belangrijk!) en ziet er gewoon perfect verzorgd uit.
Maar dan de inhoud. De biblio-sonnetten van Verlaine staan centraal en ik moet eerlijk bekennen dat ik het bestaan ervan niet kende. Dat is ook niet zo raar, want ze zijn altijd tamelijk obscuur gebleven. De eerste uitgave van deze sonnetten kende een oplage van 131 exemplaren en ook daarna zijn ze nauwelijks zelfstandig uitgegeven. In dit boek zijn ze verzameld (zowel de originelen, als de mooie vertaling van Martin Hulsenboom, met de bijbehorende illustraties) met daarnaast uitgebreide toelichtingen van Peter IJsenbrant (over Verlaine) en Ed Schilders (over de uitgeefgeschiedenis van de sonnetten en over uitgever en bibliofiel Pierre Dauze). In het persbericht wordt dit een drie-eenheid tussen poëzie, bibliofilie en biografie genoemd. De sonnetten zelf zijn dus maar een klein deel van het boek, maar wel datgene waar alles om draait. En ze geven een mooie schets van het leven van bibliofielen. Zoals deze:
Zelfs vóór hij tast naar kennelijk intieme brieven
Werpt hij zich onverwijld op de Catalogi.
Nog niet doldriest, en wars van kwalijke motieven
Bedacht uit liefde voor superbe handelswaar,
Slaat hij nu uitgerekend de brochure open
Van die wel zeer geraffineerde antiquaar
Die niet te duru verkoopt om zeker te verkopen
Met rusteloze hand - maar keurig hoor, madame,
Hij is zo keurig, heus! - nu hij zo'n boekje vindt
Dat hij sinds lang begeert - trouwhartig als een kind! -
Stuurt hij de Handelaar meteen een telegram:
"Hou vast."- "Geregeld" antwoordt vóór het avondgrauw
Een bondig spoedbericht,
De goede Klant valt flauw
De toelichtingen in het boek schetsen een fascinerend beeld van het leven van Verlaine rond de eeuwwisseling alsmede van de liefde voor boeken. Ik ben zelf gek op levensbeschrijvingen van bibliofielen dus ik was blij verrast met de uitgebreide informatie over Pierre Dauze en zijn betekenis voor de boekenwereld in het algemeen en voor Verlaine in het bijzonder. Er worden mooie observaties gedaan over zijn passie voor boeken. Zoals dat hij vier bibliofiele gezelschappen heeft opgericht maar ook dat hij een pionier was in het verzamelen van moderne auteurs. En ook dat zijn naam een zelfstandige betekenis kreeg, 'dauzage' oftewel het zorgen voor opgesmukte boekbanden.
Ed Schilders schreef een mooi overzicht over het ontstaan en de publicatie van de biblio-sonnetten. Het schrijven ervan begon tegen het einde van het leven van Verlaine en daarom heeft hij zijn opdracht niet kunnen afmaken: uiteindelijk verschenen 13 van de geplande 25 biblio-sonnetten. Schilders geeft het verloop van de opdracht en het ontstaan van de sonnetten weer, maar ook hoe het uiteindelijk kwam tot de publicatie van de afzonderlijke uitgave in 131 exemplaren, waaronder een luxe uitgave voor Dauze zelf. Wat ik enorm boeiend vind is te lezen hoe het verder ging met de bibliotheek van Dauze maar ook met de gepubliceerde exemplaren van Biblio-sonnetten. Begrijperlijkerwijs zijn ze heel zeldzaam en volgens Schilders zijn er maar 4 bekend in Nederlandse bibliotheken. Het Dauze-exemplaar is (vermoedelijk) in 2014 bij Christie's geveild voor een bedrag van €2125.
Ik werd trouwens weer helemaal enthousiast over de schrijver Ed Schilders. Ik checkte even en heb alleen zijn geweldige boek Vergeten boeken in de kast staan, een verzameling van achtentwintig lange essays over curieuze auteurs, boeken, en literaire verschijnselen. Een groot deel daarvan verscheen in eerste aanleg in de Volkskrant, Vrij Nederland, en Maatstaf. Eigenlijk 28 prachtige blogstukjes, maar dan in een boek. Maar buiten dat had ik niets van hem, dus heb ik maar direct het boekje Bibliohaptonoom besteld. Andere publicaties van Ed Schilders zullen spoedig volgen.
De reden dat ik dit boek heb is dat het mij werd aangeboden door de uitgever. Natuurlijk met de bedoeling dat ik er een ronkend stukje over schrijf. Want ik hou van boeken, en zeker van boeken over boeken. En dat stukje schrijven doe ik in dit geval met liefde. Want de biblio-sonnetten is het ideale cadeauboek voor elke bibliofiel, en kan met een gerust hart op de verlanglijstjes worden gezet.
Wat maakt dit boek nu zo begerenswaardig? Daarvoor zijn verschillende redenen. Allereerst de uitvoering: het is een mooi gebonden boek op lekker papier, het ruikt goed (belangrijk!) en ziet er gewoon perfect verzorgd uit.
De komst van de catalogusDe bibliofiel ontvangt zijn post! In euforie,
Zelfs vóór hij tast naar kennelijk intieme brieven
Werpt hij zich onverwijld op de Catalogi.
Nog niet doldriest, en wars van kwalijke motieven
Bedacht uit liefde voor superbe handelswaar,
Slaat hij nu uitgerekend de brochure open
Van die wel zeer geraffineerde antiquaar
Die niet te duru verkoopt om zeker te verkopen
Met rusteloze hand - maar keurig hoor, madame,
Hij is zo keurig, heus! - nu hij zo'n boekje vindt
Dat hij sinds lang begeert - trouwhartig als een kind! -
Stuurt hij de Handelaar meteen een telegram:
"Hou vast."- "Geregeld" antwoordt vóór het avondgrauw
Een bondig spoedbericht,
De goede Klant valt flauw
De toelichtingen in het boek schetsen een fascinerend beeld van het leven van Verlaine rond de eeuwwisseling alsmede van de liefde voor boeken. Ik ben zelf gek op levensbeschrijvingen van bibliofielen dus ik was blij verrast met de uitgebreide informatie over Pierre Dauze en zijn betekenis voor de boekenwereld in het algemeen en voor Verlaine in het bijzonder. Er worden mooie observaties gedaan over zijn passie voor boeken. Zoals dat hij vier bibliofiele gezelschappen heeft opgericht maar ook dat hij een pionier was in het verzamelen van moderne auteurs. En ook dat zijn naam een zelfstandige betekenis kreeg, 'dauzage' oftewel het zorgen voor opgesmukte boekbanden.
Ed Schilders schreef een mooi overzicht over het ontstaan en de publicatie van de biblio-sonnetten. Het schrijven ervan begon tegen het einde van het leven van Verlaine en daarom heeft hij zijn opdracht niet kunnen afmaken: uiteindelijk verschenen 13 van de geplande 25 biblio-sonnetten. Schilders geeft het verloop van de opdracht en het ontstaan van de sonnetten weer, maar ook hoe het uiteindelijk kwam tot de publicatie van de afzonderlijke uitgave in 131 exemplaren, waaronder een luxe uitgave voor Dauze zelf. Wat ik enorm boeiend vind is te lezen hoe het verder ging met de bibliotheek van Dauze maar ook met de gepubliceerde exemplaren van Biblio-sonnetten. Begrijperlijkerwijs zijn ze heel zeldzaam en volgens Schilders zijn er maar 4 bekend in Nederlandse bibliotheken. Het Dauze-exemplaar is (vermoedelijk) in 2014 bij Christie's geveild voor een bedrag van €2125.
Ik werd trouwens weer helemaal enthousiast over de schrijver Ed Schilders. Ik checkte even en heb alleen zijn geweldige boek Vergeten boeken in de kast staan, een verzameling van achtentwintig lange essays over curieuze auteurs, boeken, en literaire verschijnselen. Een groot deel daarvan verscheen in eerste aanleg in de Volkskrant, Vrij Nederland, en Maatstaf. Eigenlijk 28 prachtige blogstukjes, maar dan in een boek. Maar buiten dat had ik niets van hem, dus heb ik maar direct het boekje Bibliohaptonoom besteld. Andere publicaties van Ed Schilders zullen spoedig volgen.
Ik heb trouwens ook nog even gekeken naar de aanwezige biblio-poëzie in mijn bibliotheek. Ik blijk intussen verschillende van dit soort uitgaven te hebben: wie kent niet de bloemlezing Niet nog een boek, met gedichten over boek, bibliotheek en lezer. En ik vond nog het jaarwisselingsgeschenk met Haiku over het boek van Gaby Bleijenbergh. Niet al te veel in dit genre kortom. Goed dat hier wat aanvulling op gekomen is.
Ik googlede ook nog even op het boek van Verlaine/Dauze en tot mijn verbijstering zag ik dat er begin 2016 een van de 131 exemplaren van Biblio-Sonnetten bij Catawiki is geveild voor het luttele bedrag van €140. Ik heb die veiling ongetwijfeld gezien maar ik had geen idee van de betekenis van die uitgave. Na het lezen van dit boek zou ik dat bedrag blind neerleggen voor een exemplaar als dit. Is dat niet de tragiek van veilingen? Dat je het soms gewoon niet ziet, en achteraf de haren uit je hoofd trekt?
Maar als troost heb ik nu deze uitgave. Een paar mooie biblio-sonnetten, een paar fantastische toelichtingen die aan alle kanten de boekenliefde ademen en ook nog eens mooi uitgegeven. Er is geen lezer van blog die dit boek niet onmiddellijk in zijn kast zou moeten willen hebben.
Update februari 2017:
De uitgave van De Roos is sneller in mijn bezit gekomen dan gedacht. Uiteraard gekocht via Catawiki. Weliswaar niet zo spectaculair als de originele uitgave, maar niet minder welkom in mijn boekenkast. En: wederom een dubbel exemplaar in mijn boekenkast (zie daarover dit bericht).
Ik googlede ook nog even op het boek van Verlaine/Dauze en tot mijn verbijstering zag ik dat er begin 2016 een van de 131 exemplaren van Biblio-Sonnetten bij Catawiki is geveild voor het luttele bedrag van €140. Ik heb die veiling ongetwijfeld gezien maar ik had geen idee van de betekenis van die uitgave. Na het lezen van dit boek zou ik dat bedrag blind neerleggen voor een exemplaar als dit. Is dat niet de tragiek van veilingen? Dat je het soms gewoon niet ziet, en achteraf de haren uit je hoofd trekt?
Maar als troost heb ik nu deze uitgave. Een paar mooie biblio-sonnetten, een paar fantastische toelichtingen die aan alle kanten de boekenliefde ademen en ook nog eens mooi uitgegeven. Er is geen lezer van blog die dit boek niet onmiddellijk in zijn kast zou moeten willen hebben.
Update februari 2017:
De uitgave van De Roos is sneller in mijn bezit gekomen dan gedacht. Uiteraard gekocht via Catawiki. Weliswaar niet zo spectaculair als de originele uitgave, maar niet minder welkom in mijn boekenkast. En: wederom een dubbel exemplaar in mijn boekenkast (zie daarover dit bericht).
2 opmerkingen:
Zeer herkenbaar, googlen naar een boek dat je ineens graag zou bezitten, om erachter te komen dat het enkele weken/maanden eerder voor een appel en een ei op catawiki is geveild! Schijn bedriegt in deze, de winnende bieder was zich waarschijnlijk bewust van de waarde en zou bereid zijn geweest er veel meer voor te betalen dan hij uiteindelijk gedaan heeft. Leuk stukje trouwens weer!
Laat ik maar "uit de boekenkast" komen: het exemplaar is in mijn Verlaine-verzameling terecht gekomen. En ja, ik had er inderdaad een veelvoud van het bedrag waarop het op de veiling werd afgetikt, voor over gehad.
Het exemplaar is bij mij in goed handen en werd overigens gebruikt voor de professionele scans van de gravures in zowel de De Roos-editie als de publiekseditie. En dat laatste, de publiekseditie, is natuurlijk een geluk voor alle liefhebbers, de biblio-sonnetten van Paul Verlaine zijn nu beschikbaar in de Nederlandse vertaling. Peter IJsenbrant
Een reactie posten