255 - Nog meer restauratie: ook Dibdin in ere hersteld

In mijn vorige restauratiebericht was te lezen hoe mijn Nescio prachtig is hersteld door restaurateur Henk Linde. Maar de trouwe lezers van dit blog hebben natuurlijk mijn bericht van juni vorig jaar nog in gedachten, waar ik vol trots vertelde dat ik drie delen van Thomas Frognall Dibdin's A Bibliographical Antiquarian and Picturesque Tour in France and Germany (London, printed by the Shakspeare (sic!) Press for the author, 1821) bij Bubb Kuyper had gekocht. Deze set was beschadigd en ik kondigde aan dat ik ook deze bij Henk Linde wilde laten repareren. De vraag was of dit een goede besteding was, want zou het kopen van een beschadigde set + de restauratie niet veel duurder zijn dan gewoon een goede set kopen, zoals Perkamentus in een opmerking onder dat bericht suggereerde?

De offerte van Henk Linde wees echter anders uit. Dat wil zeggen, het ontliep elkaar niet eens zoveel maar ik had in elk geval nog het fascinerende idee dat mijn serie in de bibliotheek van Gerrit Komrij had gestaan, althans dat concludeerde ik op basis van het stickertje dat in het boek stond.

Maar recent kreeg ik een mail van een lezer van dit blog, met informatie die ik zo interessant vind dat ik die hier overneem.

Het voorbije weekeinde vernam ik op de stand van De Slegte op de MABP-beurs in Maastricht dat dat eigenlijk geen ex-libris van Komrij is! Dwz, Komrij had domweg geen ex-libris, wat voor een bibliofiel van zijn kaliber behoorlijk verbazingwekkend klinkt, maar het is niet anders.

Dat "ex-libris" is kennelijk aangebracht vóór de veiling, al weet ik niet door wie: Charles Hofman, of het veilinghuis zelf? Eea kan wellicht verklaren dat dat "ex-libris" zo belachelijke minimalistisch oogt, en helemaal in tegenspraak is met Komrij's toch wel flamboyante persoonlijkheid.

De Slegte (filiaal aan De Wapper in Antwerpen) heeft recht van spreken, want zij bieden nu ook een deel uit Komrij''s bib aan! Vooral secundaire literatuur --- over bibliofilie, verzamelen, edm. Ook zelf gaan kiezen en opladen in Portugal. En om duidelijk te maken dat die boeken een voor bibliofielen toch bijzondere provenance hebben, is er een stempel "ex-biblioteca Komrij" in aangebracht. Door De Slegte. Wat m.i. toch veel correcter en ondubbelzinniger is dan die eerdere "ex-libris", die overigens ook toen al niet in alle Komrij-boeken was aangebracht.

Ik heb op de kijkdagen verschillende loten gezien waarvan slechts één boek ermee "gemarkeerd" was. Al blijft ook in dit geval de dubbelzinnigheid bestaan dat die stempel a posteriori is aangebracht, en niet door Komrij zelf. Wat een latere verwerver dus nooit met zekerheid kan afleiden uit het ex. zelf. Maar ik kan me niet herinneren dat Bubb Kuyper in zijn catalogus zou hebben verduidelijkt dat het "ex-libris" van Komrij eigenlijk NIET diens ex-libirs was.

Het is inmiddels ook al een eigen leven gaan leiden, want ik heb het al vermeld gezien in catalogi van andere veilinghuizen, en ook al op CataWiki. Overigens dacht De Slegte dat er geen tweede Komrij-veiling meer komt --- in tegenstelling tot wat wordt geïnsinueerd door de titel v/d "eerste" Komrij-veiling bij Bubb Kuyper (Nov 2012). Volgens De Slegte zijn er ook in de veiling(en) nadien behoorlijk wat Komrij-loten aangeboden, evenwel zonder dat dat door Bubb Kuyper als een "Komrij-veiling" werd gemarket.

Nou, dat is duidelijk dus: wel uit de bibliotheek van Komrij, maar niet het ex libris van Komrij. In de beschrijving van Bubb Kuyper tijdens de veiling stond dit echter wel: "Vol. 1 with bookplate of Gerrit Komrij on upper pastedown". Die mededeling was dus misschien wel onjuist! En ik had nog wel zo duidelijk tegen Henk gezegd dat dat ex libris onbeschadigd moest blijven. Maar bij nader inzien is het gewoon een stickertje dat een onbekende er in heeft geplakt.

Terug naar de restauratie van Dibdin. Ook hierbij ontving ik een verslag:

• Schade:
  Deel 1, 2 en 3: op de bandscharnieren is het leer wat kwetsbaar, de nerflaag laat plaatselijk los.
  Deel 1: de bandhoeken zijn licht beschadigd. Beide platten zijn los. De binnenscharnieren zijn geheel gescheurd.
  Deel 2 en 3 hebben vergelijkpare schade. En bij deel 3 is het voorplat los.

Vooral de opmerking over de gescheurde binnenscharnieren baarde mij zorgen. En ook dat Henk met het eerdergenoemde vlijmscherpe mesje tussen het leer en de rest van het omslag ging om te zien hoe los een en ander zat...

Maar dit is er vervolgens gedaan:

• Deel 1, 2 en 3: de bandscharnieren zijn gesloten met sterk Japans papier. De afwerking is uitgevoerd met op kleur gebracht Japasns papier. De binnenscharnieren zijn gesloten met op kleur gebracht Japans papier. Op de bandscharnieren is een mix van acrylic polymer wax en Klucel-G aangebracht om de losse nerfdeeltjes te fixeren. de herstelde bandhoeken zijn behandeld met pure acrylic polymer wax.
  Deel 1 en 2: De platten zijn weer met het boekblok verbonden d.m.v. stroken Tyvek, het materiaal is achter de bandrug en onder het leer op de platten vastgezet.

Het resultaat is een kloeke serie bijzonder fraaie boeken. De lelijke hoekjes waar het leer van was verdwenen, de losse platten, de gescheurde bladzijden: het is allemaal fantastisch hersteld. Helaas zit in het boek nog wel een heel lelijke half weggescheurde ex libris. Daar hebben we nog wat debat over gehad. Henk heeft geprobeerd de papierresten te verwijderen, maar er is een verwoestende lijm gebruikt en daardoor zijn de achtergebleven lijmresten eigenlijk net zo lelijk als de gescheurde ex-libris. Dus daar doen we verder maar niets meer aan.

Wederom een trotse aanvulling op mijn verzameling. Een klassiek werk van Dibdin. zonder ex libris van Komrij maar (althans minstens één deel) wel uit zijn bibliotheek. En de zekerheid dat ik ook in de toekomst deze route kan nemen: voor een spotprijs een gewild boek aanschaffen, en dan laten restaureren bij Henk Linde. Het leidt tot een boek in topconditie voor een prijs die wat lager ligt dan een wat een onbeschadigd exemplaar zou kosten.