De vraag is natuurlijk wat de handelswaarde van zo'n uitgave is. Niet elk werk in een kleine oplage is meteen waardevol. Uiteindelijk gaat het om vraag en aanbod: als niemand het wil hebben, is het sowieso niets waard. En verder spelen zaken als kwaliteit en gebruikte materialen een rol. En natuurlijk de staat waarin het verkeert. Maar het blijft allemaal tamelijk willekeurig. Vorige keer schreef ik hoe ik de speciale uitgave van Caesarion kocht. De vraagprijs was €275 maar op de veiling ging het boek weg voor €160. Maar is het boek überhaupt 160 of 275 euro waard? Of heb ik geld weggegeven aan een hype, waar ik over een paar jaar maar een paar tientjes voor terugkrijg als ik het ooit verkoop?
Iets vergelijkbaars geldt voor andere bibliofiele werkjes. Neem nu de uitgaven van Stichting de Roos, een erkende bibliofiele reeks boeken. Wat vraag je daar nu eigenlijk voor? Dat kan nogal uiteenlopen: op boekwinkeltjes.nl staan 5 exemplaren te koop van de Nowaks van Christopher Isherwood. De prijzen variëren van €25 tot €90, waarbij het exemplaar van €25 wat slijtage heeft. Redelijke exemplaren voor €50 en €90. Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld Monsieur Hawarden van Filip de Pillecyn: een exemplaar in nieuwstaat voor €20, een ander exemplaar voor €40. En dat terwijl bij het verschijnen van deze boeken ze vele honderden guldens kosten en rond de eeuwwisseling soms hetzelfde bedrag in euro's waard waren. Maar als de markt krimpt, krimpt ook de waarde van een boek.
Iets opmerkelijks vond ik toen ik recent op zoek was naar een paar bibliofiele werkjes van Van Dis en Wieringa. Bijvoorbeeld het Zonnebloemenlied, een gedicht op een prent gedrukt in een oplage van 60. Dit gedicht schreef Adriaan van Dis in 1988, onder het pseudoniem Jan Balkon. Het was bedoeld voor het clubblad van Nieuw Vredelust (het volkstuinencomplex in Amsterdam). In dat clubblad schreven meer bekende auteurs onder pseudoniem. Dat begon toen in 1986 Christa en Lien Heyting een volkstuin kochten. Ze ontvingen er verschillende schrijvende vrienden en een jaar later ontstond het idee om anoniem voor het tuindersblaadje te gaan schrijven. Dit leidt er uiteindelijk toe dat de zussen Heyting (L.S. Zeeman en Stijn Staak), K. Schippers (K. Tuinders), Hans Ree (H. Koning), Rudy Kousbroek (Jan Salie), Adriaan van Dis en later ook Maarten ‘t Hart (Cor de Niet) van 1987 tot 2000 een substantiële bijdrage leveerden aan het blaadje. Al die jaren zijn ze onontdekt gebleven en later zijn al die bijdragen uitgegeven in het boek Tuin in de branding.
Uiteraard zocht ik als verzamelaar van Van Dis-uitgaven voor dit ene gedicht eerst bij Antiqbook.nl, waar een exemplaar wordt aangeboden voor €55. Dat leek mij wat te gortig, zodat ik de website van de drukker bezocht: de Eikeldoorpers. Daar kon ik deze prent gewoon bestellen voor €32,50.
Eerder werden exemplaren op Boekwinkeltjes.nl aangeboden voor €39,50. Dat had ik er misschien nog wel voor over gehad, maar het leek mij toch beter het bij de drukker zelf te proberen. En dat was Bubb Kuyper himself, naamgever aan het vermaarde veilinghuis. Er was een plezierige mailwisseling waaruit bleek dat hij nog een enkel exemplaar had liggen. En ziedaar: het kostte mij slechts €22.
Het is één ding om prijzen te vragen die aansluiten bij de wetten van vraag en aanbod. Maar wat ik niet begrijp is dat in deze tijd van internet, waarbij iedereen overal een boek kan kopen, door antiquariaten prijzen worden gevraagd die fors hoger zijn dan wanneer je ze rechtstreeks koopt bij de drukker/uitgever (waarmee je ook nog eens margedrukkers ondersteunt). Wordt er uitgegaan van de luiheid van de koper? Het geeft in elk geval aan dat het altijd noodzakelijk is om te blijven zoeken. En dat maakt boeken verzamelen natuurlijk ook zo leuk: ook al ben ik veel geld kwijt, ik blijf achter met het gevoel dat ik een goede deal heb gemaakt en bovendien is mijn bibliotheek verrijkt met alweer een paar bijzondere werken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten