167 - 1000 boeken in LibraryThing

Gisteren bereikte ik een mijlpaal: de eerste duizend boeken staan ingevoerd in LibraryThing. En hoewel ik dacht dat ik die mijlpaal zou bereiken nadat ik al mijn Nederlandse uitgaven zou hebben ingevoerd, heb ik kennelijk het aantal boeken in mijn kast onderschat: ik ben bij de A (Bertus Aafjes) begonnen en ben nu halverwege Simon Vestdijk. Ik verwacht nog steeds ergens in de buurt van de 1500, 1600 boeken uit te komen maar ben inmiddels erg benieuwd naar het definitieve aantal.

Waarom is LibraryThing zo leuk – zelfs het leukste wat ik in lange tijd digitaal heb gedaan? Omdat het voor mij voorziet in al mijn perfectionistische behoeften en ook nog eens het gevoel van beheersing over mijn verzameling teruggeeft dat ik inmiddels verloren was. Ik weet nu dat alle details over alle boeken systematisch opgeslagen zijn en te allen tijde voor mij toegankelijk zijn. Ik kan elk individueel boek opvragen maar kan ook met een druk op de knop alle omslagen laten weergeven op de manier die ik wil. Het levert mij inzicht en overzicht en laat mij werken met mijn mooiste bezittingen. 

Maar het is wel hard werken. Want omdat ik perfectionist ben, wil ik dat van alle boeken alle correcte details zijn opgeslagen (leve de directe link met de catalogus van de KB!!). Maar ik wil ook dat precies de goede omslag bij het boek staat – en ook nog eens van behoorlijke kwaliteit. Daarom heb ik inmiddels tientallen omslagen gescand, want de omslagen die LibraryThing aanbiedt zijn soms van slechte kwaliteit, soms de verkeerde omslag en soms afwezig. Voor mij is dat onacceptabel dus die leemtes vul ik zelf in. Met als gevolg dat ik van vrijwel alle boeken die nu zijn ingevoerd een haarscherpe omslag beschikbaar heb – enkele uitzonderingen daargelaten, maar daar wordt aan gewerkt. En LibraryThing is nog veel mooier – je krijgt alle kansen om de database van het programma zelf te verbeteren. Bijvoorbeeld: als ik een nieuw boek invoer, herkent het systeem dit niet automatisch als identiek aan al andere ingevoerde boeken. Datzelfde geldt voor auteurs: soms voer ik een auteur in die het systeem registreert als nieuwe auteur, terwijl ik er echt al meer boeken van heb ingevoerd. Op dat moment moet ik dus auteurs en/of titels combineren. Dat gaat relatief eenvoudig en tot je verrassing ontdek je allemaal mensen die datzelfde boek als jij hebben. Dat is met Animal Farm misschien niet zo verrassend, maar met een essay van Rudy Kousbroek bij de lancering van de Franse bibliotheek door Van Oorschot weer wel. En soms blijkt na samenvoeging van titels dat andere enthousiastelingen wel degelijk omslagen hebben toegevoegd die je eerst niet zag. Het systeem houdt ook bij welke ingevoerde boekenverzamelingen of bibliotheken het meest op die van jou lijken – maar ik weet eigenlijk niet zeker of dat nu geestverwanten of concurrenten zijn. 

Het systeem is trouwens dankbaar voor het verricht werk: het wordt bijgehouden welke verbeteringen je aanbrengt en als je bijvoorbeeld 100, 250 of 500 titels hebt gecombineerd krijg je een bijpassende ‘helper badge’ die bij je profiel staat. Ik heb inmiddels 5 helper badges: twee goud, twee zilver en een bronzen. Je kan onder meer helper badges verdienen door ‘common knowledge’ toe te voegen aan LibraryThing, extra informatie over boek en/of schrijver. Doordat ik onder meer een systematische inventarisatie van alle Boekenweekgeschenken heb gemaakt en van de Bijenkorf boekenmaanduitgaven, de gedichtendagbundels en de Literaire Juweeltjes, heb ik de zilveren plak verdiend. Maar ik heb ook een helper badge voor het toevoegen van boekwinkels aan het systeem. Daarom is LibraryThing voor elke boekenliefhebber een feest: voor wie alleen maar een database van zijn boeken wil is het een ideale en snelle manier om overzicht te krijgen, maar voor een perfectionist zoals ik is het een uitgelezen kans om de allerkleinste details van alle boeken op orde te krijgen en om mee te werken aan een systematisch kennisweb over alle facetten van boeken en lezen.

Is er dan nog wel tijd om te lezen? Gelukkig wel – en op dit moment lees ik het geniale boek “Outwitting history” van Aaron Lansky. Daarin beschrijft hij hoe hij als student het idee kreeg om alle Jiddische boeken die er nog waren van de ondergang te reden. Jiddisch de taal van een bloeiende literaire cultuur vanaf het midden van de 19e eeuw tot aan de tweede wereldoorlog. Daarna verdween de Jiddische cultuur snel, natuurlijk door de Holocaust, maar ook doordat de naoorlogse generatie Joden hetzij overging op Hebreeuws, hetzij in de VS of andere landen integreerde en Jiddisch eenvoudig niet overnam. Met het uitsterven van de generatie van voor de Tweede Wereldoorlog dreigde daarmee ook het Jiddisch uit te sterven. De boeken die er waren verdwenen op de oud papierberg en in vuilcontainers. In feite dreigde daarmee een hele cultuur te verdwijnen. Lansky nam het initiatief om de boeken te redden. De schatting was dat er nog 70.000 Jiddische boeken zouden zijn op dat moment – uiteindelijk heeft zijn organisatie er anderhalf miljoen verzameld. Outwitting History is het ontroerende verhaal van een eenling die letterlijk uit lekkende vuilcontainers boeken redt die anders voor altijd verloren zouden gaan, die geconfronteerd wordt met oudere mensen die hun kostbaarste bezit, de cultuur van hun jeugd, aan hem toevertrouwen en het is daarmee een hartstochtelijk pleidooi voor het verzamelen en het bewaren van boeken voor het nageslacht. Het gevolg is het National Yiddish Book Center. 

 Ik heb niet de pretentie dat mijn verzameling boeken dezelfde waarde heeft voor de cultuur als de reddingsactie van Lansky. Maar ik weet wel dat ik dezelfde passie voor boeken koester als hij en dat ik regelmatig boeken krijg van mensen die anders ook niet goed weten wat ze er mee moeten – het alternatief is de vuilcontainer. Het bezit van boeken is een voorrecht en het bezit van veel boeken een groot voorrecht. Het is mooi symbolisch dat het duizendste boek dat ik invoerde Bevrijdingsfeest van Simon Vestdijk was. LibraryThing is een feest en het werken met boeken een bevrijding. Het leed van miljoenen uit de Tweede Wereldoorlog is nooit meer te vereffenen, maar Lansky en de zijnen betuigen respect aan de slachtoffers door hun cultuur te bewaren. Ook dat motiveert mij om ook mijn verzameling zo goed mogelijk op orde te houden.