54 - Over lenen en wenen

In een reactie op mijn weblog schreef Debora dat ze haar boeken meesleept naar Kreta om er daar van te genieten. Tevens bekende ze dat ze weleens boeken uitleent. Later nuanceerde ze dat iets: "Er zijn gewoon boeken die zó mooi zijn, dat ik het móet delen met de mensheid. Nou ja, de mensheid...niet overdrijven... met een handjevol geïnteresseerden." 

Ik ben het eens met het feit dat de mensheid meer moet lezen. De mensheid moet bij voorkeur goede boeken lezen en daarvan kan ik er wel een paar aanraden. Maar om nu zo ver te gaan dat ik mijn eigen boeken daadwerkelijk uitleen... nee, ik vrees dat zal nooit gebeuren. Sterker nog, bezoekers mogen in principe mijn boeken niet eens aanraken. Ze staan dan ook niet in de woonkamer of op een andere plek waar het zonlicht of mensen hun verwoestende werk kan doen. Nee, ze staan in het donker, op zolder en af en toe mag iemand waarvan ik weet dat hij of zij de waarde van boeken snapt - en de kwetsbaarheid - er naar komen kijken en ze in de hand nemen. Witte handschoenen hoeft niet, maar schoon moeten ze natuurlijk wel zijn. U snapt: waar aanraken al een unicum is, is uitlenen een handeling die ik nimmer zal uitvoeren. 

Het is opmerkelijk dat tal van auteurs zich over het uitlenen van boeken hebben uitgelaten. Hier volgen er een paar:

• Leen bij voorkeur alleen boeken uit, die u zelf hebt geleend - Remco Campert 
• Leen nooit boeken uit, want niemand geeft ze terug; de enige boeken die ik in mijn kast heb staan zijn de boeken die anderen mij geleend hebben - Anatole France 
• Dit is het treurig lot van elk uitgeleend boek: altijd is het bedorven, en veelal is het zoek - Charles Nodier 
• Ik wou dat ik één van de boeken die ik in de loop van de tijd heb uitgeleend, terugkreeg - Koos J. Versteeg 

Recent verscheen er een artikel over in The Guardian, met de oproep aan lezers: 'share your horror stories'. Dat zegt al genoeg lijkt mij.

Maar er zijn ook andere geluiden. Dit is een gedicht dat ik vond op http://www.8ung.at/bookcrossing/promos.html 

Ballade van een vergeten boek 

Ik ben zo'n boek dat altijd op de plank staat. 

Ik werd gelezen. Fijn, daar ben ik voor! 

Daarna? Terug weer in de rij, die 'k haat. 

Ik raak bestoft. Voel ik een ezelsoor? 

Ik wil hier weg, ik wil er weer vandoor. 

Op 't Internet werd ik nog aangeraden! 

Een plank is niets voor mij. 'k Ben een nomade. 

Ziedaar mijn eigenaar, die onverlaat. 

Die hebberd, met die grijns van oor tot oor. 

Van ons eist hij voortdurend: "Sta paraat!" 

Al bladert hij ons soms maar even door. 

En waar ik mij dan nog het meest aan stoor: 

Hij houdt niet eens van woorden, maar van daden. 

Een plank is niets voor mij. 'k Ben een nomade. 

'k Sta vol ideeën, nergens loos gepraat. 

Wie ooit aan mij begint, stopt niet, gaat door, 

Van 's morgens vroeg tot in de avond, laat. 

Vergeef me dat ik jou nog even stoor. 

Maar leen me, steel me zonder enig spoor 

En voer me weg langs stille achterpaden. 

Een plank is niets voor mij. 'k Ben een nomade. 

Mijn boeken zullen moeten wennen aan een leven op de plank, het zijn geen nomaden. Maar wat heb je er aan als een boek op de plank staat? Hoe vaak herlees je nu eigenlijk een boek, zelden of nooit toch? Dat is allemaal waar, maar dat geldt voor veel dingen in je huis. Boeken staan in mijn huis omdat het mijn vrienden zijn en omdat ze mij urenlang gezelschap hebben gehouden en veel genoegen bezorgd. Gun ik dat een ander niet? Zeker wel, en daarom zijn er bibliotheken uitgevonden. Die moeten ook overleven trouwens, ik wil daarom niet aan broodroof doen en mijn eigen spullen uitlenen waardoor de bibliotheken van klandizie worden beroofd. Wie dit ook vindt, maar moeite heeft leners van zich af te houden, hier is een handleiding. En ter bemoediging nog een gedicht van Vondel:

't is Heiligdom, dat gij hier ziet.

Hoe heet het? Kruitje roert mij niet.

De stommen spreken op papier.

Wie leenziek is vertrek van hier.

En nu ga ik eerst weer even een tijdje voor mijn boekenkasten staan genieten...