39 - Na de tsunami

Een wel heel bijzonder boekje ligt sinds kort in de winkels: "Na de tsunami" van de Indiase schrijver Amitav Ghosh. Ik kan me geen eerdere boeken herinneren die met geen ander doel werden geschreven dan het inzamelen van geld na een ramp. 

Uiteraard staan me de talloze liedjes nog voor de geest die zijn gemaakt ten tijde van de hongersnood in Afrika (Band Aid: Do they know it's Christmas of USA for Africa: We are the world), de voetbalrampen in Engeland (zoals "Ferry 'cross the Mersey" na de Hillsborough-ramp en "You'll never walk alone" na de Bradford City-ramp) en de tsunami natuurlijk (Artiesten voor Azië uit Nederland en internationale sterren). Daar is een aardige verzameling van aan te leggen. En verder zijn er talloze boeken die je kan gebruiken om geld in te zamelen voor je eigen project (zoals hier). En er zijn boeken waar een deel van de opbrengst ten goede komt aan een bepaald goed doel, ook voor de tsunami-overlevenden zoals hier. 

Maar een boek geschreven met als onderwerp een specifieke ramp en met geen ander doel dan geld inzamelen voor die ramp: nee, daarvan ken ik er geeneen. Ik vind het wel bijzonder dat dit is gebeurd. Een liedje is toch heel erg vanuit de buitenkant geschreven: artiesten die men daar niet kent en die nooit op de plek zijn geweest, zingen een liedje in een taal die men daar niet verstaat. Maar dit boek van Ghosh schrijft vanuit de binnenkant. Ghosh is kort na de ramp op de Nicobaren en beschrijft in 40 bladzijden aangrijpend wat hij aantreft: mensen die alles kwijt zijn, verwoeste eilanden, falende hulpverlening en stuitend arrogante bureaucratie. Delen van het boek zijn eerder in een Indiase krant verschenen, zie hier, hier en hier. 

De eerste zin alleen al: "De Andamanen en de Nicobaren vormen zo'n plek op de aardbol waar politieke en geologische breuklijenen toevallig parallel lopen". Schitterend. In het verslag laat hij van tal van mensen een kort moment van hun leven, hun geschiedenis zien. Wat ik mij niet realiseerde: "Want tot de middenklasse behoren (...) betekent drijven op een papieren vlot: identiteitskaart, vergunningen, distributiekaarten, schoolcertificaten, chequeboek, levensverzekeringspolis en bankafschriften van vastgezette spaartegoeden. Zodanig was de bijzondere aard van deze ramp, dat zij niet slechts het vege lijf van de slachtoffers teloor deed gaan, maar tevens het bewijs van de identiteit der overlevenden. (...) hij beroofde hen van alle bewijsstukken van hun plaats onder de zon." Deze mensen kunnen niet eens meer bewijzen dat zij überhaupt nog bestaan... 

Koop voor 2,95 dit boek, en word je bewust van de diepte van de nood. De 2,95 gaat in zijn geheel naar giro 555.