237 - De goudmijn Leeshal Oost

Na de ondergang van de Polare boekhandels lijkt het somberheid troef in boekenland. Zijn de nadagen van de boekhandel nu echt aangebroken? Ik neem jullie mee naar een volgende ervaring die gelukkig op punten positiever was: de goudmijn van Leeshal Oost.

Tien jaar geleden was ik voor het laatst in deze winkel in de Commelinstraat 53 in  Amsterdam-Oost (ik schreef daarover dit verslag) en ik was benieuwd of de winkel nog bestond. Dat was gelukkig zo en ik zag tot mijn genoegen dat er niets veranderd was: nog steeds de stapels boeken langs de wanden en een hele volgepropte winkel.

De eigenaar schetste echter een herkenbaar beeld van de hedendaagse boekenmarkt aan de hand van zijn winkel. Hij vertelde onder meer dat hij blij was als er tien klanten per dag kwamen.

Tien klanten. Op één dag. En daar moet je het mee doen.

Ik ken natuurlijk nog wel de klaagzagen van de antiquaren Engberts en Hesselink van Hinderickx en Winderickx in Utrecht, uit hun befaamde Winkeldagboek. Ook zij hadden (vele) dagen waarop nauwelijks klanten in de winkel kwamen en de omzet maar net genoeg was voor de stookkosten... Datzelfde geldt natuurlijk ook voor Leeshal Oost, ook al ligt het vlakbij de drukbezochte Dappermarkt.

Leeshal Oost doet tegenwoordig vooral zaken via internet, met een eigen boekwinkel op boekwinkeltjes.nl. De eigenaar Hans hoopt dat hij het nog een paar jaar uitzingt, tot zijn pensioen. Zelf leest hij trouwens geen boeken, het lukt hem niet om zich voldoende te concentreren. En ondertussen heeft hij een grote voorraad boeken, waar de nodige pareltjes tussen zitten. Je moet er wel even voor zoeken, maar dat is natuurlijk iets waar een boekenliefhebber nooit tegenop ziet.

Ik richtte mij op een de bakken met 'kleine boekjes': de nieuwjaarsgeschenken, gelegenheidsuitgaven en andere cadeauboekjes van uitgevers. Daar vond ik vervolgens een paar hele mooie exemplaren tussen. Zoals Kerstmis van een kind in Wales van Dylan Thomas en Twee koffers van Ernest van der Kwast. Maar de leukste was toch wel Greep uit de boekenkast of de wereldliteratuur in ollekebollekes van Drs. P. In dit kleine mooi uitgegeven boekje worden tientallen klassiekers in een karakteristieke, soms wat flauwe, maar over het algemeen goed gevonden rijm gekarakteriseerd. Zoals Gullivers reizen:

Mensen als kerktorens 
Mensen in zakformaat 
En nog een wonderlijk 

Volkje of twee- 

Ja, in die verre van 
Massatoeristische
Tijd maakten reizigers 
Nog eens wat mee 

Of Marcel Proust:

Wie kent die titel niet? 
À la recherche du* 
Proust, Marcel 
Ging naar ’t verleden op zoek 

Zelden of nooit kwam een 
Tijdverliesgevende 
Speurtocht in zo’n 
Onvergankelijk boek 

Mooie taalvondsten bij elkaar. En dat allemaal voor een eurootje per stuk gevonden bij Leeshal Oost. Ik had niet de tijd om de winkel grondig door te spitten. Dus voor andere sneupers in de buurt van Amsterdam Oost is het een mooie kans om schatten te delven. En eigenaar Hans zal blij zijn met de extra aanloop.

Al met al lijkt er weinig toekomst in het boekenvak te zitten op deze manier. Ik ben me steeds meer bewust dat we in de nadagen zitten van een bijzonder ambacht. Ik wil er met volle teugen van genieten, nu het nog kan.

n.b. medio 2020 is helaas ook een einde gekomen aan Leeshal Oost