230 - Voor de toekomstige lezer in 2099

Geachte lezer uit het jaar 2099,

U bent op mij gestuit via de digitale collectie van de Koninklijke Bibliotheek uit Nederland. In welk deel van de Europese digitale collectie u dit weblog heeft gevonden weet ik niet. Ik hoop maar dat de taal nog een beetje leesbaar is, maar het zal vermoedelijk vanzelf vertaald worden. Ter info: ooit werd het in het Nederlands geschreven.

U leest dit weblog omdat in 2013 - toch al weer 86 jaar geleden - Jan Bos, toen nog hoofd collecties van de Koninklijke Bibliotheek, mij een mail stuurde (zo werkte dat toen) dat mijn weblog "gearchiveerd en duurzaam opgeslagen [zal] worden". En niet voor niets, want de KB liet mij weten dat dit weblog tot een bijzondere categorie behoort, namelijk "websites die als verzameling een representatief beeld geven van de Nederlandse cultuur, geschiedenis en samenleving op het internet". 

Ik wist niet dat dit weblog het in zich had, maar op wonderbaarlijke wijze heb ik iets nagelaten dat representatief is voor Nederlandse cultuur. En dat is een ironische gedachte, om twee redenen.

Allereerst voel ik mij in het geheel niet representatief voor de Nederlandse cultuur. Ik heb eerder de overtuiging dat ik een achterhoedegevecht lever. In 2013 woedde nog volop de discussie over het al dan niet uitsterven van het papieren boek (ik weet niet of deze link nog werkt maar ik hoop er het beste van). In 2099 weten jullie de uitkomst van deze verwachting. Hoewel de boekwinkels vandaag nog vol liggen met papier ken ik eigenlijk amper meer mensen die veel boeken kopen en bovendien een verzameling van die boeken aanleggen. Ik vind het toch wel een beetje een prestatie dat ik op dit moment zo'n 2.500 geregistreerde boeken in mijn verzameling heb en ik ken een handvol mensen die dat met mij leuk vinden. Boeken in kleine oplages, gesigneerde boeken, eerste drukken, bibliofiele werkjes: er zijn warempel vandaag nog mensen die er interesse in hebben. Maar ik ken ook tientallen mensen met duizenden ebooks op hun ereader. Toch kan ik bij hen weinig liefde voor het boek ontdekken. En dat terwijl ik nog steeds elke aankoop koester en verzorg en een lang leven op mijn boekenplank gun. Zo bezien hoor ik eerder thuis in een openluchtmuseum bij de afdeling oude ambachten (de bibliofiel, naast de nettenboeter en de scharensliep) dan in de afdeling representanten van de Nederlandse cultuur.

Als u wilt weten welke boeken ik zoal had, dan zult u bij mijn achterkleinkinderen te rade gaan. Wellicht dat zij er nog een paar bewaard hebben. Ik maak mij weinig illusies, dus mochten al die prachtige werken verdwenen zijn in de afgelopen 86 jaar, dan hoop ik dat u door het doorlezen van weblog iets kunt proeven van de lol die ik heb gehad in het verzamelen van boeken en het genot van het bezit van zoveel ideeën van grote denkers naast prachtige verhalen van grote schrijvers in een lange rij boekenkasten. Wellicht is er een zusterorganisatie van de KB die een archief heeft aangelegd van de website LibraryThing, want daar staat de gedetailleerde informatie over al mijn boeken.

De tweede manier waarop dit bericht van de KB ironisch is, is omdat daarmee de verzamelaar verzameld wordt. Deze uitdrukking is bewust geplagieerd van Eric Schneyderberg die ooit een boekje maakte over het verzamelen van boeken van Boudewijn Büch, de meest markante bibliofiel die Nederland in de 20e en 21e eeuw (althans, tot 2013) kende. Gek idee dat al mijn woorden de afgelopen decennia in bits en bytes van het systeem van de KB hebben gehangen totdat u het weblog ontdekte. Het was juist mijn bedoeling informatie te ontsluiten zodat anderen daar iets aan zouden hebben. Maar nu word ik een brokje informatie dat ontsloten moet worden.

Wat het onderzoek is waarmee u bezig bent, weet ik natuurlijk niet. Wellicht verveelde u zich te pletter en stuitte u toevallig op deze bijdrage omdat u nieuwsgierig was wie iets schreef over 2099, toevallig het jaar waarin uw eerste kind werd geboren. Of dit was het enige weblog in 2013 waarin over Anneke Brassinga werd geschreven (Wikipedia zal toch wel gearchiveerd zijn? Voor de zekerheid een link daarheen), en dat schept natuurlijk een band. Wellicht is mijn volgende bijdrage baanbrekend en wordt daar 86 jaar later nog over gepraat, en toen u doorlas stuitte u op dit ietwat suffige bericht. Sla maar snel over en ga door naar andere berichten, er zijn nog een paar fijne berichten over Nescio te lezen bijvoorbeeld.

Maar één ding is duidelijk. Het was urgent dat deze informatie destijds werd opgeslagen. Lees maar in de brief die ik vandaag van Jan Bos kreeg: "Websites bevatten vaak waardevolle informatie die niet analoog verschijnt en die ten gevolge van de grote 'omloopsnelheid' het risico loopt voorgoed verloren te gaan. Dat websites als 'digitaal erfgoed' het behouden waard zijn, is internationaal erkend in het Unesco Charter on the Preservation of the Digital Heritage uit 2003. Het signaleert dat digitaal erfgoed verloren dreigt te gaan en dat het bewaren daarvan voor gebruik door de huidige en toekomstige generatie onderzoekers zeer urgent is." Hier staat een lijst met alle - honderden - geselecteerde sites.

En dat digitaal erfgoed verloren dreigt te gaan willen we natuurlijk niet. U zult daarom ook al mijn volgende berichten kunnen lezen. Of het er veel zijn weet ik niet. Ik beloof dat ik mijn best doe nuttige dingen voor toekomstige lezers te schrijven. Draag het mijn nageslacht niet na als dat mislukt en wees een beetje mild over mij in uw dissertatie. Het kwam allemaal uit een goed hart.