225 - De weg naar mijn boekenkast

Dat zich continu een gestaag stroompje boeken naar mijn boekenkast begeeft blijft mij altijd weer verbazen. Bijna routineus spot ik online en offline de plekken waar mogelijk boeken te koop zijn en altijd is er wel weer een boek waarvan ik niet van tevoren wist dat ik het wilde hebben, maar dat intussen in mijn boekenkast staat. Zo was ik afgelopen week in Nieuwegein. En omdat vrijwel elke gemeente wel een kringloopwinkel heeft en elke kringloopwinkel een boekenafdeling, maakte ik tussen twee vergaderingen even tijd om naar de Utrechthaven 5 te gaan. Een korte tijd later liep ik tevreden naar buiten met een genummerd exemplaar van Niccolò Ammaniti's Het laatste oudejaar van de mensheid. Het was nummer 59 van de 100 exemplaren die Uitgeverij Lebowski ter gelegenheid van de jaarwisseling aan relaties had gestuurd. Hoe nummer 59 ooit in de kringloopwinkel in Nieuwegein terecht is gekomen zal altijd wel een raadsel blijven. Maar gelukkig geldt dat raadsel niet voor andere boeken.

Een paar weken geleden zag ik een paar advertenties voor uitgaven van Stichting de Roos, toch altijd nog mijn favoriete bibliofiele serie, op Marktplaats staan. De aanbieder woonde in Utrecht en omdat ik daar toch moest zijn, bood ik aan ze op te komen halen. Los van het feit dat ik ze voor een mooie prijs mee kon krijgen, was het ook een kans om meer te weten van de herkomst van de boeken: van wie waren ze en waarom werden ze verkocht?

Maar sta mij toe de hoofdpersonen van dit stukje te introduceren. Het gaat achtereenvolgens om:
The hunting of the snark van Lewis Carroll uit 1966
Kindje wiegen van Jan Engelman uit 1975

Muzikale beelden van Willem Wilmink uit 1995
Parijs journaal van Anneke Brassinga uit 2004

Vier boeken die samen bijna 40 jaar omspanden. Anders dan de eigenaar kon ik verder geen overeenkomst tussen de boeken ontdekken. Waarom deze vier? Wellicht kon de bijna ex-eigenaar er meer over vertellen.

De verkoper woonde in een prachtig huis in hartje Utrecht. Zij vertelde dat haar man een aantal keer door de Roos was gevraagd om illustraties te verzorgen voor uitgaven. Hoewel ik niet verder kwam dan de hal van het huis zag ik daar ook een paar fraaie etsen hangen. Die waren ook van haar man. Kortom, hier woonde een echtpaar omringd door de schone kunsten die ook hun bijdrage hadden geleverd aan mooie uitgaves van het bibliofiele boek. Niet dat de door mij gekochte boeken per se door haar man waren geïllustreerd, maar wie regelmatig met De Roos samenwerkt doet dus ongetwijfeld een paar leuke uitgaven op.

Het werd mij niet helemaal duidelijk waarom juist deze 4 verkocht werden. Misschien wel omdat die geen etsen van de echtgenoot bevatten. Wat mij ook niet helemaal duidelijk werd, was of het huis nog meer schatten bevatte: waren er nog meer uitgaven van De Roos beschikbaar? Of andere bijzondere boeken? Wat zou ik graag eens in de boekenkasten kijken. Maar zover kwam het natuurlijk niet. Ik heb wel gezegd dat als er nog iets opdoek, ik sowieso geïnteresseerd was.

Maar voorlopig bleef het bij deze vier. Ze staan in mijn immer groeiende rijtje uitgaven van De Roos. En ik kan weer genieten van de bijzonderheden van deze uitgaven. Zoals de uitklapbare illustraties in het boek van Brassinga, de tekeningen in het boek van Wilmink of de opmaak van het boek van Carroll. Elke uitgave van De Roos kent zijn eigen bijzonderheden en zijn daarom uniek, omdat ze uitdrukking geven aan de samenwerking tussen verschillende kunstenaars en auteurs. Genieten!

224 - Het antiquarische circuit

Vandaag kocht ik bij een Bruna in Den Haag het nieuwste deeltje in de serie Literaire Juweeltjes. De goedkope maandelijkse kleine boekjes die nu al enkele jaren verschenen lagen zoals altijd in hoge stapels in de winkel.

Opmerkelijk was het naschrift in het Literair Juweeltje van deze maand. Daar stond namelijk:

Het bosgraf verscheen als een van de allereerste Literaire Juweeltjes in 2006 en is sindsdien een veel gezochte titel in het antiquarische circuit.

Het is kennelijk mogelijk dat een boekje uit de serie Literaire Juweeltjes zodanig gewild is, dat de uitgever (die vermoedelijk bestookt werd door mails van wanhopige fans) genoodzaakt was het verhaal opnieuw te publiceren. Tot grote opluchting van die uitgever bleek dit mogelijk, want na ongetwijfeld spijkerharde onderhandelingen:

... stelde de auteur ons in de gelegenheid Het bosgraf te herdrukken, opdat het verhaal ook voor nieuwe lezers beschikbaar is.

Ik heb een tijdje geprakkiseerd over dit naschrift. Allereerst over dat antiquarische circuit. Is dat de plek waar oude boeken in hoog tempo rondjes rijden? Of wordt daarmee een circuit van handelaren in tweedehands boeken bedoeld? Dat laatste zou betekenen dat het antiquarische circuit onder meer bestaat uit de winkels van De Slegte en collega's, marktplaats.nl en boekwinkeltjes.nl.

Ik besloot de proef op te som te nemen en te zien of dit antiquarische circuit een de mogelijkheid bood deze kennelijk veel gezochte titel aan te schaffen. De Slegte heeft op dit moment twee exemplaren van Het bosgraf beschikbaar, respectievelijk in Leiden (€ 4) en Brugge (€ 4,50).  Op boekwinkeltjes.nl worden nog eens 12 exemplaren aangeboden voor een bedrag tussen € 2 en € 5. En markplaats.nl telt 14 advertenties met Het bosgraf, met prijzen vanaf € 1.

Deze korte verkenning van het antiquarische circuit leert mij dat ik vanavond nog tenminste 28 exemplaren van Het bosgraf zou kunnen bezitten voor gemiddeld 2,5 euro per stuk. Ik vind persoonlijk één bosgraf wel genoeg, maar het is mij dus een raadsel waar de uitgever zijn stelling op baseert dat deze titel veelgezocht is, zelfs zodanig dat het dringend herdrukt moest worden.

Als ik verder op marktplaats kijk, worden literaire juweeltjes meestal per set aangeboden: met tientallen tegelijk, tot een maximum van 83 stuks (voor € 160). De duurste afzonderlijke titel is Zielenschemering van Couperus voor € 9,50 en daarna Het team der wezen van Brusselmans voor € 7,50. Beide zijn - voor wie even verder zoekt op deze site - ook voor een euro te koop. Ik heb overigens nooit begrepen wat mensen drijft om zulke relatief absurde bedragen voor dit soort boekjes te vragen. Net als andere boeken: veel op Marktplaats is wanhopig hoog geprijsd, en daarmee onverkoopbaar.

Misschien ben ik er echter zelf wel deels de oorzaak van. In een stukje over de toen nog jonge serie Literaire Juweeltjes uit 2006 beschreef ik de moeite om Niemand op heel Vlieland  te vinden van Vonne van der Meer, en constateerde ik dat de prijs opliep tot wel € 15. Deze opmerking van mij heeft vervolgens Wikipedia gehaald (zie hier, jammer genoeg zonder bronvermelding). De macht van de blogger! Want dit suggereert dat boekjes die in het geheel niet zeldzaam zijn toch waarde hebben. De quote uit Wikipedia wordt kennelijk vervolgens grif gelezen, voor waar aangenomen en vertaald in hoge vraagprijzen, maar ook overgenomen door deze site, die van de weeromstuit de prijs van het boekje van Van der Meer verdubbelt ten opzichte van de andere juweeltjes.

Het zijn eigenlijk net aandelen, die boeken. Het minste gerucht is genoeg om de prijs op te jagen. Misschien ga ik op deze manier - via de Wikipedia-route - de waarde van mijn andere boeken ook maar eens opvoeren. Wisten jullie bijvoorbeeld dat voor het recente boekenweekgeschenk van Kees van Kooten grif tientallen euro's wordt betaald in het antiquarische circuit? Voor wie heel snel reageert heb ik er nog ééntje liggen...