188 - Treinlezers

De spoorwegen maken al jaren reclame voor het gebruik van de trein als leesruimte. De realiteit is echter dat die ene dag per jaar dat je gratis kan reizen met het boekenweekgeschenk de meeste treinlezers oplevert en dat de rest van de tijd de gemiddelde treinreiziger zich bezighoudt met het bijwerken van facebook, of twitteren, of naar muziek luisteren (en in een enkel geval een ebook lezen). Maar boeken, die zie je niet zoveel is mijn ervaring.

Maar vandaag was een uitzonderlijke situatie. Ik zat in de avondspits in de trein op een plek met een dubbele bank. In potentie zeven medereizigers - maar we waren met z'n vijfen. Wat ik zo uitzonderlijk vond was dat niemand van deze vijf bezig was met z'n telefoon of laptop. Drie lazen een boek, één sliep en de vijfde keek naar buiten.

Ik wil graag weten wat mijn reisgenoten lezen en ook daarin was ik prettig verrast. Als eerst ikzelf: vanmorgen trof ik op Den Haag Centraal het Literaire Juweeltje van juni aan: het boekje Grieks voetbal van Anna Enquist. Meestal komen de literair juweeltjes pas op de eerste van de maand beschikbaar, maar op een of andere manier was deze een week vervroegd. Twee mooie - eerder gepubliceerde - verhalen van Enquist, precies genoeg voor het ritje naar huis. Beide verhalen hebben voetbal als thema, hoewel voetbal niet de hoofdrol speelt maar eerder als decor dient. Het eerste verhaal speelt op het startpunt van Flevoland: werkeiland Lelystad. Een interessant decor voor een verhaal als dit, zeker omdat ik ook nog wat sporen in Flevoland heb liggen. Het tweede verhaal vertelt de martelgang langs ziekenhuizen na een vervelende beenbreuk. Mooie verhalen van een klasseschrijfster, waarbij teloorgang een centrale rol speelt maar zonder dat de verhalen droefgeestig worden.

Ik hou ervan om te gluren naar de titels die medereizigers lezen (ik schreef er in 2005 ook al eens over). Het kostte wat tijd, maar ik heb het ontdekt. Mijn overbuurvrouw las Zionoco van Leon de Winter. Daar heb ik weinig over te zeggen want ik ken het boek niet en heb het niet gelezen. Maar mijn rechterbuurman las een voor mij onbekend boek: de Hasjkruiser van Henry de Monfreid. Nog in de trein zocht ik de details van dit boek (sorry, ik was toen ineens de enige dissonant in het groepje) op en ik kwam op de fantastische beschrijving van Achille van den Branden over dit boek. De beschrijving is zó aantrekkelijk, dat er maar één ding opzit: ik moet dat boek lezen!

Achille schrijft onder meer:

De hasjkruiser is ook als Penguin Classic verschenen, en dat is volledig terecht. Dit boek lezen, dat is de spanning proeven, misschien niet van de pionier, maar dan toch van de waaghals. Monfreid is direct, nieuwsgierig en verstoken van alle sentiment. De Fransman, niet toevallig bewonderd door Edgar du Perron, leeft pas op bij de aanblik van gevaar en houdt ervan de strijd aan te binden met de elementen.

en:

Hij is bovendien een hele goeie observator, en een mensenkenner. Hij maakt zijn handen vuil, gaat om met matrozen, smokkelaars en bureaucraten, en kent het dierlijk instinct van de mens uit de eerste hand. Met sympathie tekent Monfreid de primitieve inheemse bevolking en laat die soms positief afsteken tegen het klatergoud van het Franse koloniale bestuursapparaat. En wanneer iemand die veel meemaakt ook nog eens kan schrijven, ontstaat vanzelf een aantrekkelijk boek.

Snel op zoek dus naar een mooi exemplaar van dit boek. Tamelijk bizar dat ik nog nooit op deze titel was gestuit, maar gelukkig heeft een onvermoede medereiziger mij op dit spoor gezet. Heeft iemand al eens iets van Monfreid gelezen? En?

Overigens waren ook de andere treinreizigers in een wat andere staat dan gemiddeld. Achter mij zat iemand die een stofzuiger meetorste in een vuilniszak en daarachter iemand die een kamerplant aan het verhuizen was. Het leek wel een collectieve ban-het-mobieltje dag, zelfs ik heb die reis mijn smartphone verder in de zak gehouden. Het leverde veel mooie observaties én een goede boekentip op. Leve de trein!