24 maart, 2007

120 - Van Dis in Verwijs

Een groot voordeel van de Boekenweek is dat het voor schrijvers een goed moment is om op tournee te gaan. Tot mijn grote plezier zag ik dan ook een aankondiging dat Adriaan van Dis geïnterviewd zou worden in boekhandel Verwijs in Den Haag.

Ik ben optredens van Adriaan van Dis de laatste jaren vaak misgelopen: als hij ergens voorlas dan kon ik niet, of het was te ver weg, of er was een andere reden. Maar nu kon ik er bij zijn, en dat heb ik grondig voorbereid: ik had tien titels bij me om te laten signeren en ruim op tijd zat ik op de tweede rij, fototoestel in de aanslag. Rond kwart over zeven arriveerde de schrijver, in pak, met een felgroene tas in zijn hand.

Het interview werd gehouden door Wim Willems en hij had de nieuwe roman van Van Dis grondig gelezen. Maar eigenlijk had Van Dis geen vragen nodig: na elke korte vraag van Willems gaf Van Dis een minutenlang antwoord waarbij hij de ontstaansgeschiedenis van De Wandelaar mixte met zijn eigen ervaringen in Parijs en allerlei andere thema's. Kortom, het was zeer onderhoudend en het uur met Van Dis vloog om.

Bijgaand twee fragmenten van het interview. In het eerste legt Van Dis het een en ander uit over zijn ervaringen in Parijs en zijn visie op het boek. In het tweede leest hij een stuk voor uit De Wandelaar.



Van Dis over stappentellers, dopamine, Hugo, branden, het ontstaan van boeken...




Van Dis leest voor: pagina 157 uit De Wandelaar

Daarna kwam het natuurlijk aan op signeren. De meeste aanwezigen lieten een exemplaar van De Wandelaar signeren en een flink aantal ook het boekenweekessay van 2004 Onder het zink. Un abécédaire de Paris of het boekenweekgeschenk van 1996 Palmwijn. Maar mijn stapeltje was toch wel wat specialer dan dat: een exemplaar van Nathan Sid, maar dan het nieuwjaarsgeschenk van Meulenhoff dat niet in de handel was en dus het echte officiële debuut van Van Dis, een eerste druk, gebonden editie, van Indische Duinen, een eerste druk, gebonden, van Zilver en een exemplaar van de bibliofiele uitgave Bergen. Dat is een uitgave in een serie van de provincie Noord-Holland, waarin over elke Noord-Hollandse gemeente een verhaal van een bekende auteur en een zeefdruk van een bekende kunstenaar waren opgenomen. In Bergen is dat Adriaan van Dis samen met Doris Groeneveld. Elke uitgave is in slechts 100 exemplaren verschenen. Het verrassende was dat Van Dis bij die laatste opmerkte: "Die heb ik zelf niet eens...".
Kortom: binnenkort bezit ik meer titels van Van Dis, dan Van Dis zelf. Ik heb even overwogen om mijn exemplaar van Bergen aan hem cadeau te doen, maar omdat ik er tien jaar naar heb gezocht besloot ik het toch maar niet te doen.

In elk geval was mijn stapeltje boeken voor hem aanleiding op te merken: "U heeft echt alles van mij". Naar eer en geweten kon ik hem antwoorden: "Op één ding na. Ik mis namelijk nog steeds een exemplaar van het gedicht Een nieuwe politiek, uitgegeven door De Balie in 1998." De reactie van Van Dis was dat hij nog een paar exemplaren van dit gedicht thuis had, en er mij wel eentje wilde sturen. Als ik tenminste bereid was mijn adres te geven. Dat was ik natuurlijk, maar enigszins verontschuldigend zei Van Dis dat het wel even kon duren (ze liggen natuurlijk in Parijs en hij was nu in Den Haag). Maar hij zou het niet vergeten, beloofde hij.

Maar nóg was het niet op die avond (hoeveel weelde kan een mens verdragen?). Toen ik met mijn tweede stapeltje Van Dis-exotica langs kwam (onder meer de uitgave Classics van de VSB-bank, de lezing Brieven zonder grieven van PTT Post, een exemplaar van Een waarze sat van Wolters-Noordhoff en de uitgave Adriaan van Dis in Veenendaal van het CLV en de bibliotheek Veenendaal) vroeg Van Dis zich af of ik misschien ook een exemplaar van Onzichtbare stranden had. Volgens hem was het een schitterende uitgave, net uit en beslist iets voor een verzamelaar die alles al had.

Ik moest bekennen dat ik die titel niet kende. Toch weer een hiaat in de verzameling! Maar inmiddels heb ik het boek achterhaald: het is een uitgave van Hein Elferink en bestaat uit een verhaal van Van Dis en 18 houtsnedes van Pieter Bijwaard. Hier is de catalogus van Elferink. Alleen de prijs is fors: 175 euro maar liefst.

Maar wie compleet wil zijn moet er wat voor over hebben. En het is een rib uit mijn lijf, maar een mooie bekroning op deze avond. Stuur maar op, Hein!

12 maart, 2007

119 - Moet ik dat allemaal lezen?

Het is de eeuwige vraag van de bezoeker aan de boekenbezitter: "Heb je dat allemaal gelezen"? Het is ook de vraag die boekenlezers zich stellen. Ik schreef er hier al eerder over, in de Spits stond met een verslagje van een recent onderzoek van de BBC, waaruit een top 10 volgt van boeken die Britten niet hebben uitgelezen. De ranglijst staat hier. Van de top 10 bezit ik alleen Tolstoj en Dostojewsky, maar ik heb ze wél allebei gelezen. Al ruim 6 jaar geleden stelde BBC aan lezers trouwens de vraag: "Be honest, have you actually read them?". Kennelijk was het antwoord toen al en nu dus weer "nee".
Ook in België is het onderzoek gedaan, toen "won" Het verdriet van België van Claus. Zie hier de Belgische lijst waarvan ik 6 van de titels bezit én gelezen heb. Tot slot nog een kort lijstje uit Nederland.


Maar er is hoop voor hen die het niet redden: je hóeft ook niet alle boeken te lezen. Ik las een opgetogen stukje in de Volkskrant van 9 maart: de wetenschapper Pierre Bayard schreef in Comment parler des livres que l'on ná pas lus? hoe je kan praten over nooit gelezen boeken. Het is helemaal niet nodig om Ulyssus te lezen om er zinvol over te kunnen praten. Een aardig artikel bij de BBC laat zien hoe je bluft over Oorlog en vrede van Tolstoj: Ever read War and Peace? No need to...

Terwijl ergens anders het boekenbal losbarst en ik mij schrap zet om morgen weer aankopen te doen, stelt het mij gerust dat er een plan B is. Ik wil alles lezen wat ik heb, maar als ik daar om één of andere reden niet in slaag, schaar ik mij bij de volgelingen van Bayard. Volgens hem is de meest belezen man de bibliothecaris uit Mann ohne eigenschaften van Musil, die alle boeken kent maar er geen een heeft gelezen. Dat boek van Musil moet ik dus lezen, en daarna die van Bayard.