34 - Fahrenheit 451

Vannacht op Net 5, om 01.15, de film "Fahrenheit 451" van Francois Truffaut uit 1966, gebaseerd op het boek van Ray Bradbury. Het boek stamt alweer uit 1953, en in 2003 werden er daarom verschillende jubileumedities van uitgebracht, waarna het (opnieuw) een bestseller werd. Het plot laat zich simpel vertellen, maar het gegeven is fascinerend. Guy Montag is een brandweerman die leeft in een samenleving waarin boeken verboden zijn, omdat de overheid bang is voor zelfstandig denkende mensen. Huizen zijn bijvoorbeeld voorzien van wandvullende beeldschermen, waarop alleen dát wordt vertoond, wat de overheid wil. De opdracht aan de brandweerlui is boeken of verzamelingen te verbranden die worden ontdekt of door informanten doorgegeven. 451 graden Fahrenheit (232,78 graden Celsius) is de temperatuur waarbij papier spontaan tot verbranding overgaat.

Guy is dus ook voortdurend aan het zoeken naar boeken, maar met een ander doel dan ik. Ik hoop niet dat hij er een weblog over schrijft, want ik zou het niet kunnen lezen. Ik trok al wit weg bij de passages in "De naam van de roos" van Eco, waar nauwkeurig wordt beschreven welke boeken uit het klooster in vlammen opgaan. Hoe dan ook, Guy ontmoet Clarisse, iemand die in het verzet zit en boeken leest. Guy gaat inbeslaggenomen boeken lezen voordat ze worden verbrand, en krijgt dan twijfels bij het overheidsbeleid en moet de keuze maken of hij loyaal blijft, of in het verzet gaat. Hij kiest voor verzet en ontmoet mensen die boeken uit hun hoofd hebben geleerd, en deze doorvertellen aan andere mensen, zodat het erfgoed bewaard blijft. 

Dit is niet het eerste boek, of de eerste film, die zich bezig houdt met een big brother-achtige overheid die de bevolking geestelijk onderdrukt, maar het is een spannend thema om het verbranden van boeken centraal te stellen. Dat is namelijk een methode die niet in de toekomst thuishoort, maar onderdeel is van de actuele geschiedenis. Het gegeven van Fahrenheit 451 als geheel wordt uiteraard ook volop besproken. Fahrenheit 451 is mede hierom denk ik enorm aangeslagen. Het is ondertussen een begrip geworden voor allerlei zaken die nauw met boeken samenhangen. In België bestaat een leesbevorderingsproject met deze naam. Maar er is bijvoorbeeld ook een online boekwinkel die hiernaar verwijst, een uitgeverij, een computerspel (zie ook hier), een lesprogramma, en een project in Italië, waarvan ik niet precies kan doorgronden wat het inhoudt. Verder was het ooit een soort startpagina. Voor wie niet in staat is de film op te nemen, of voor wie dit bericht te laat leest, er is ook een DVD van Fahrenheit 451 beschikbaar. Bovendien wordt het verhaal opnieuw verfilmd, de verwachting is dat we in 2005 naar de bioscoop kunnen voor een nieuwe versie van Fahrenheit 451.