25 november, 2012

218 - Liefdesverklaring voor het boek

Julian Barnes heeft een prachtig essay gepubliceerd over zijn liefde voor het boek, onder de titel: A life with books. Het essay verscheen al in juni van dit jaar, maar is tijdloos, en dus mag er ook nu nog naar verwezen worden. 

Het essay verscheen in The Guardian en is daar integraal te lezen. Maar los daar verscheen het ook in een speciale uitgave, ter gelegenheid van de week van de onafhankelijke boekverkoper: Independent Booksellers Week.

Deze Independent Booksellers Week lijkt een beetje op onze boekenweek, met speciale uitgaven die een beperkte tijd beschikbaar zijn. Zo verscheen een prachtige uitgave van het boek Gold van Chris Cleave, een gesigneerde hardback van het boek Driving over lemons van Chris Stewart en nog een paar bijzondere edities. En er werd een speciaal liedje opgenomen: A shop with books in. Ik word erg warm van een dergelijk initiatief en het zou mooi zijn als we dat in Nederland ook zouden hebben. Er zijn diverse onafhankelijke boekwinkels die het zwaar hebben ten opzichte van de grote ketens (die het trouwens ook zwaar hebben), en die best een steuntje in de rug mogen gebruiken.

Maar terug naar Julian Barnes. Zijn geschiedenis met boeken staat vol prachtige quotes, waarvan ik er een paar onder elkaar zet. Hopelijk zijn ze prikkelend genoeg om meteen door te klikken naar de integrale tekst.
First there was the excitement and meaning of possession. To own a certain book – one you had chosen yourself – was to define yourself.
The dividing line between books I liked, books I thought I would like, books I hoped I would like and books I didn't like now but thought I might at some future date was rarely distinct.
How weird it would be to have around you only as many books as you have time to read in the rest of your life.
Reading and life are not separate but symbiotic. And for this serious task of imaginative discovery and self-discovery, there is and remains one perfect symbol: the printed book.
Ik maak een diepe buiging voor Julian Barnes, voor deze prachtige hommage aan dit meest geliefde object: het boek.


11 november, 2012

217 - Vaarwel, Kruimeltje!

Natuurlijk, het is een bekend fenomeen: de ontlezing gecombineerd met digitalisering leidt tot een afname van het belang van boeken. En dus leiden de belangrijkste toeleveranciers van boeken, de boekwinkels, veel schade. En naast reguliere boekhandels, staat ook de toekomst van antiquariaten onder druk.

Een tijdje geleden schreef ik over het antiquariaat in Weesp dat te koop stond, als symbool voor de teloorgang van antiquariaten. Maar afgelopen week was ik een dagje naar Enschede en ontdekte ik tot mijn schrik dat het prachtige antiquariaat Kruimeltje binnenkort ophoudt te bestaan.

Ik kwam daar wat laat achter, nu blijkt dat het bericht al in augustus 2012 in de krant stond. Maar omdat ik niet zo vaak in Enschede kom en ook Tubantia niet vaak lees, ontgaat mij nog wel eens wat. Het verhaal dat de eigenaresse in het krantenartikel vertelde, vertelde ze ook aan mij tijdens mijn bezoek. De verkoop van boeken loopt simpelweg niet. En als mensen boeken kopen dan is er weinig besef van de waarde van het boek. Zij vertelde over klanten die laatst een mooie prent uit de 17e eeuw bekeken en daar niet meer dan een paar euro voor over hadden...

Boeken zijn geen geld meer waard en dus is een groot deel van de inventaris onverkoopbaar. Van het beetje omzet dat overblijft, is een antiquariaat niet draaiende te houden. Ach, het is de volgende in een lange rij. Recent sloten antiquariaat Timbuctoo in Groningen, Joyce Royce in Gent, Schoon Lier in Lier: de rij is eindeloos.

En elke keer overvalt mij de weemoed. Natuurlijk, er zijn antiquariaten die volhouden. Er is in Enschede gelukkig ook nog een filiaal van De Slegte, maar ook die heeft het moeilijk. Maar feit is dat kennelijk momenteel vooral antiquariaten in het hogere segment overleven. Het reguliere antiquariaat, met een breed aanbod van toegankelijke boeken is niet interessant genoeg. En zo ook Kruimeltje, in het prachtige Jugendstil pand in het centrum van Enschede. Het antiquariaat is nog wel opgenomen in de stadswandeling van de VVV, maar dat heeft niet geholpen (en zal dus binnenkort aangepast moeten worden).

Tijdens mijn laatste bezoek had ik helaas te weinig tijd om grondig door de voorraad heen te gaan. We moesten immers nog naar het Rijksmuseum Twenthe, waar ik mijn onder meer vergaapt heb aan een paar prachtige middeleeuwse getijdenboeken. En dus werd Kruimeltje van mijn laatste bezoek niet rijk: voor het luttele bedrag van € 2,50 kocht ik twee boekjes: Mevrouw Len van Oek de Jong en Sans Famille van Greshoff, Ter Braak en Du Perron.

Ik wist al jaren dat mijn verzamelwoede zich richtte op een uitstervende type object. Het overgrote deel van mijn verzameling zal uiteindelijk de status 'oud papier' krijgen: er is niemand in geïnteresseerd. Ik wens mijn erfgenamen er veel sterkte mee, want ik vrees dat er tegen die tijd geen antiquariaat meer is om de boedel over te nemen. Maar ik heb dan in elk geval een mooi leven gehad tussen mijn eigen duizenden boeken, deel uitmakend van een uitstervend ras liefhebbers...