24 januari, 2009

167 - 1000 boeken in LibraryThing

Gisteren bereikte ik een mijlpaal: de eerste duizend boeken staan ingevoerd in LibraryThing. En hoewel ik dacht dat ik die mijlpaal zou bereiken nadat ik al mijn Nederlandse uitgaven zou hebben ingevoerd, heb ik kennelijk het aantal boeken in mijn kast onderschat: ik ben bij de A (Bertus Aafjes) begonnen en ben nu halverwege Simon Vestdijk. Ik verwacht nog steeds ergens in de buurt van de 1500, 1600 boeken uit te komen maar ben inmiddels erg benieuwd naar het definitieve aantal.

Waarom is LibraryThing zo leuk – zelfs het leukste wat ik in lange tijd digitaal heb gedaan? Omdat het voor mij voorziet in al mijn perfectionistische behoeften en ook nog eens het gevoel van beheersing over mijn verzameling teruggeeft dat ik inmiddels verloren was. Ik weet nu dat alle details over alle boeken systematisch opgeslagen zijn en te allen tijde voor mij toegankelijk zijn. Ik kan elk individueel boek opvragen maar kan ook met een druk op de knop alle omslagen laten weergeven op de manier die ik wil. Het levert mij inzicht en overzicht en laat mij werken met mijn mooiste bezittingen. 

Maar het is wel hard werken. Want omdat ik perfectionist ben, wil ik dat van alle boeken alle correcte details zijn opgeslagen (leve de directe link met de catalogus van de KB!!). Maar ik wil ook dat precies de goede omslag bij het boek staat – en ook nog eens van behoorlijke kwaliteit. Daarom heb ik inmiddels tientallen omslagen gescand, want de omslagen die LibraryThing aanbiedt zijn soms van slechte kwaliteit, soms de verkeerde omslag en soms afwezig. Voor mij is dat onacceptabel dus die leemtes vul ik zelf in. Met als gevolg dat ik van vrijwel alle boeken die nu zijn ingevoerd een haarscherpe omslag beschikbaar heb – enkele uitzonderingen daargelaten, maar daar wordt aan gewerkt. En LibraryThing is nog veel mooier – je krijgt alle kansen om de database van het programma zelf te verbeteren. Bijvoorbeeld: als ik een nieuw boek invoer, herkent het systeem dit niet automatisch als identiek aan al andere ingevoerde boeken. Datzelfde geldt voor auteurs: soms voer ik een auteur in die het systeem registreert als nieuwe auteur, terwijl ik er echt al meer boeken van heb ingevoerd. Op dat moment moet ik dus auteurs en/of titels combineren. Dat gaat relatief eenvoudig en tot je verrassing ontdek je allemaal mensen die datzelfde boek als jij hebben. Dat is met Animal Farm misschien niet zo verrassend, maar met een essay van Rudy Kousbroek bij de lancering van de Franse bibliotheek door Van Oorschot weer wel. En soms blijkt na samenvoeging van titels dat andere enthousiastelingen wel degelijk omslagen hebben toegevoegd die je eerst niet zag. Het systeem houdt ook bij welke ingevoerde boekenverzamelingen of bibliotheken het meest op die van jou lijken – maar ik weet eigenlijk niet zeker of dat nu geestverwanten of concurrenten zijn. 

Het systeem is trouwens dankbaar voor het verricht werk: het wordt bijgehouden welke verbeteringen je aanbrengt en als je bijvoorbeeld 100, 250 of 500 titels hebt gecombineerd krijg je een bijpassende ‘helper badge’ die bij je profiel staat. Ik heb inmiddels 5 helper badges: twee goud, twee zilver en een bronzen. Je kan onder meer helper badges verdienen door ‘common knowledge’ toe te voegen aan LibraryThing, extra informatie over boek en/of schrijver. Doordat ik onder meer een systematische inventarisatie van alle Boekenweekgeschenken heb gemaakt en van de Bijenkorf boekenmaanduitgaven, de gedichtendagbundels en de Literaire Juweeltjes, heb ik de zilveren plak verdiend. Maar ik heb ook een helper badge voor het toevoegen van boekwinkels aan het systeem. Daarom is LibraryThing voor elke boekenliefhebber een feest: voor wie alleen maar een database van zijn boeken wil is het een ideale en snelle manier om overzicht te krijgen, maar voor een perfectionist zoals ik is het een uitgelezen kans om de allerkleinste details van alle boeken op orde te krijgen en om mee te werken aan een systematisch kennisweb over alle facetten van boeken en lezen.

Is er dan nog wel tijd om te lezen? Gelukkig wel – en op dit moment lees ik het geniale boek “Outwitting history” van Aaron Lansky. Daarin beschrijft hij hoe hij als student het idee kreeg om alle Jiddische boeken die er nog waren van de ondergang te reden. Jiddisch de taal van een bloeiende literaire cultuur vanaf het midden van de 19e eeuw tot aan de tweede wereldoorlog. Daarna verdween de Jiddische cultuur snel, natuurlijk door de Holocaust, maar ook doordat de naoorlogse generatie Joden hetzij overging op Hebreeuws, hetzij in de VS of andere landen integreerde en Jiddisch eenvoudig niet overnam. Met het uitsterven van de generatie van voor de Tweede Wereldoorlog dreigde daarmee ook het Jiddisch uit te sterven. De boeken die er waren verdwenen op de oud papierberg en in vuilcontainers. In feite dreigde daarmee een hele cultuur te verdwijnen. Lansky nam het initiatief om de boeken te redden. De schatting was dat er nog 70.000 Jiddische boeken zouden zijn op dat moment – uiteindelijk heeft zijn organisatie er anderhalf miljoen verzameld. Outwitting History is het ontroerende verhaal van een eenling die letterlijk uit lekkende vuilcontainers boeken redt die anders voor altijd verloren zouden gaan, die geconfronteerd wordt met oudere mensen die hun kostbaarste bezit, de cultuur van hun jeugd, aan hem toevertrouwen en het is daarmee een hartstochtelijk pleidooi voor het verzamelen en het bewaren van boeken voor het nageslacht. Het gevolg is het National Yiddish Book Center

 Ik heb niet de pretentie dat mijn verzameling boeken dezelfde waarde heeft voor de cultuur als de reddingsactie van Lansky. Maar ik weet wel dat ik dezelfde passie voor boeken koester als hij en dat ik regelmatig boeken krijg van mensen die anders ook niet goed weten wat ze er mee moeten – het alternatief is de vuilcontainer. Het bezit van boeken is een voorrecht en het bezit van veel boeken een groot voorrecht. Het is mooi symbolisch dat het duizendste boek dat ik invoerde Bevrijdingsfeest van Simon Vestdijk was. LibraryThing is een feest en het werken met boeken een bevrijding. Het leed van miljoenen uit de Tweede Wereldoorlog is nooit meer te vereffenen, maar Lansky en de zijnen betuigen respect aan de slachtoffers door hun cultuur te bewaren. Ook dat motiveert mij om ook mijn verzameling zo goed mogelijk op orde te houden. 

03 januari, 2009

166 - Een korter verlanglijstje en meer inzicht

De grens tussen twee jaren geeft de verleidelijke eigenschap om terug- en vooruit te blikken: wat hebben we bereikt en wat zijn de verwachtingen voor het nieuwe jaar? Het eerste levert de onvermijdelijke lijstjes en statistieken op die we op veel plekken over veel onderwerpen hebben gezien en het laatste is een leuk tijdverdrijf maar biedt zelden houvast.

Ik wil de onvermijdelijke lijstjes en statistieken zo veel mogelijk vermijden, maar aangezien het bijhouden van een blog onvermijdelijk een enigszins exhibitionistisch tijdverdrijf is, meld ik bij deze toch even dat mijn bibliotheek het afgelopen jaar met 58 titels is gegroeid: een bescheiden aantal waarmee ik mijn beoogde gemiddelde van een boek per week heb gehaald.

Als ik het lijstje terugkijk zie ik daarin titels die mij een ongelooflijk groot plezier hebben gegeven: het was een blij boekenjaar:
  • Ik heb het onverwacht grote aantal van 5 titels van Bordewijk toegevoegd aan mijn totaal, waaronder twee uitgaven van de Bosbespers in heel kleine oplage. Het vorige jaar werd echter fraai uitgeluid door De Slegte, mijn all-time favoriete winkel. Ik was 29 december in de vernieuwde vestiging Den Haag en die is inderdaad prachtig geworden: een zeer toegankelijke winkel in mooie kleuren. Maar wat vooral een grote stap vooruit is, is de integratie van de ramsj met de tweedehands boeken. Oftewel: de antiquarische boeken en de uitgeversrestanten staan nu bij elkaar, op thema gesorteerd. Waarschijnlijk leidde de nieuwe indeling ook tot het ontdekken van nieuwe boeken, want ineens vond ik binnen vijf minuten meerdere boeken die ik absoluut moest hebben. En dat is lang niet gebeurd binnen de toch wat onoverzichtelijke Slegte oude stijl. Mijn mooiste aankoop: Huissens van Bordewijk, de gelimiteerde uitgave van Nijgh en Van Ditmar uit 1982 (in foedraal, oplage 200, gesigneerd door Kurt Löb). Een prachtboek, voor maar 35 euro. Want dat is óók de Slegte: kwaliteitsboeken voor een redelijke prijs (bij Aioloz kost deze uitgave 55 euro).
  • Er kwamen 3 titels van Adriaan van Dis bij, waaronder de door mij veelbesproken en langezochte The Shell.
  • Ook werd ik blij van twee titels van Nescio, ik schreef al over Nescio - Joost Swarte van Paul Hefting, maar eveneens op 29 december belde de postbode met een pakje van Aioloz: de langgezochte uitgave van Dal der Plichten uit 1983 van boekhandel Kretzschmar uit Leiden (plano druk).
  • Verder werd ik dit jaar blij van drie versies van de Nederland Leest-uitgave Twee Vrouwen: de reguliere uitgave, de uitgave met blanco omslag voor de ontwerpwedstrijd en de Leeslicht-editie. Ook werd ik elke maand blij van een Literair Juweeltje (waarvan de prijs inmiddels is verhoogd tot 1,50 euro per stuk, zag ik bij mijn laatste bezoek aan Bruna). En over veel andere titels heb ik geschreven in dit jaar, waarin 14.807 bezoekers mijn 24 berichten hebben gelezen (iets lager dan het nagestreefde gemiddelde van één bericht per twee weken). Ik hoop dat ook dit bericht het gemiddelde van 616 lezers trekt.
Alle boeken bij de eerste drie dots stonden op mijn verlanglijstje van boeken (desiderata) dat daarmee gelukkig weer korter is geworden. Dit lijstje houd mij op de been: het geeft mij een doel bij het zoeken en het zorgt er voor dat ik niet teveel dezelfde boeken bezit, tenzij het een zelfgekozen meervoud is zoals bij Twee vrouwen natuurlijk.

Voor het nieuwe jaar verwacht ik een verdere verkorting van mijn desiderata. Maar ik verwacht ook een veel beter inzicht in mijn boekenbezit. In navolging van 585.128 anderen ben ik begonnen met mijn boekenbezit in te voeren in LibraryThing. Dit concept is zo briljant dat het een eigen bericht verdient, maar dat volgt later. Voor wie nu al nieuwsgierig is: LibraryThing is een online boekendatabaseprogramma en tegelijk bibliofiel social media platform, waarin iedereen zijn of haar boeken kan registreren op een innovatieve manier: LibraryThing haalt detailinformatie uit databases van internationale bibliotheken (waardoor het invoeren van boeken een fluitje van een cent is), voegt zelf omslagen van boeken toe (zodat het visueel aantrekkelijk is) en houdt bij wie vergelijkbare boeken als jij bezit (zodat geestverwanten snel worden gevonden). En met die geestverwanten kan je berichten uitwisselen. Ik heb momenteel nog maar 655 boeken ingevoerd (van de ruim 34 miljoen boeken in LibraryThing), maar wie wil kan al mijn 80 titels van en over Bordewijk bewonderen, mijn 40 titels van en over Adriaan van Dis, de 42 titels van en over Hugo Brandt Corstius of één van zijn pseudoniemen of natuurlijk de 267 CPNB-uitgaven die ik heb.

En dat is mooie van LibraryThing: straks weet ik (eindelijk) precies hoeveel boeken ik heb, van wie en van welke categorie. En nog mooier: ik kan LibraryThing via mijn mobiel raadplegen. Voor als ik weer in De Slegte sta, zoals vorige week. En als ik mij afvraag of ik die ene uitgave van Marcel Möring heb (het ProBiblio nieuwjaarsgeschenk Knotjes, strings en plankton), dan weet ik dat straks binnen een minuut. Nu wist ik dat niet en heb ik het voor de zekerheid maar gekocht. Dat bleek verstandig: ik had het nog niet.

Ik wens u allen een boekig 2009.