16 augustus, 2007

130 - CPNB in Ermelo: een nieuwe deelverzameling is geboren

Om verschillende redenen vind ik Ermelo een leuk dorp. Er woont bijvoorbeeld familie van mij. Maar ook heel belangrijk is dat er een heel erg fraaie boekwinkel aanwezig is: Riemer en Walinga. Het is een boekwinkel met een prachtig interieur en een hele rustige sfeer. En ze hebben een goede collectie boeken. Wat ik zelf erg fraai vindt zijn de etalages: deze worden vaak op kleur ingericht en dat geeft een mooi effect. Niet voor niets is Riemer één van de boekhandels die is opgenomen in het mooie bladerboek Boekhandels in beeld dat dit jaar werd uitgegeven door de Nederlandse Boekverkopersbond.

Het fijne aan Riemer is dat ze één keer per jaar uitverkoop hebben. Op die momenten weet ik steeds de hand te leggen op mooie literaire uitgaven, waar kennelijk in Ermelo verder geen belangstelling voor is. Ik vraag me af waarom men dat soort dingen dan inkoopt, maar het feit dat ik ze vervolgens in de uitverkoop kan meenemen, is wat mij betreft voldoende rechtvaardiging.

Afgelopen week was het een CPNB-dagje in Ermelo. Ik vond allereerst drie uitgaven van de jaarlijkse 4- en 5 mei bijeenkomsten. Op 4 en 5 mei worden ter gelegenheid van de herdenking en de viering diverse voordrachten gehouden. De organisatie is in handen van het Comité 4 en 5 mei. Bij de herdenking op 4 mei wordt een literair auteur gevraagd voor een lezing over het thema herdenking. Ook wordt vaak een speciaal gedicht ter gelegenheid van de herdenking geschreven. De afgelopen jaren hebben bijvoorbeeld Jessica Durlacher, Adriaan van Dis, Geert Mak, Anna Enquist en Tessa de Loo dergelijke lezingen gehouden.

De toespraak op 5 mei gaat over het thema vrijheid en daar worden politici en andere publieke figuren voor gevraagd. Alexander Rinnooy Kan, Dick Benschop en Ruud Lubbers zijn enkele sprekers uit het verleden.

Sinds 1996 worden deze bijdragen uitgegeven door de CPNB samen met het Comité 4 en 5 mei. Deze dunne boekjes kosten 7,50 per stuk maar ik probeer ze uiteraard voor veel minder op de kop te tikken. Dat lukte afgelopen week bij Riemer: de edities van 2004, 2005 en 2006 lagen daar voor een euro per stuk op mij te wachten.

Eenmaal thuisgekomen besloot ik eens op een rijtje te zetten welke van deze uitgaven ik al heb. En ziedaar: een deelverzameling was geboren. Want ik bleek van de uitgaven vanaf 1996 alles te bezitten behalve 1996 en 2001 (en 2007, maar die haal ik wel bij Riemer in de uitverkoop van volgend jaar). Naast elkaar gezet is dat wederom een mooi rijtje. Tegelijkertijd bleek ik 2005 bij nader inzien al te hebben. Het is daarom goed dat ik nu op een rijtje heb hoe de serie eruit ziet en welke ik nog mis. Dat maakt het zoeken makkelijker. Zie hier voor de complete serie. Ik heb een nieuwe deelverzameling opgericht en gelukkig is deze alweer bijna compleet.

Het is overigens geen straf om 2005 dubbel te hebben, want daardoor las ik opnieuw het indrukwekkende gedicht van Hagar Peeters:

Twee minuten

Met prikkeldraad kun je niet schrijven
maar een omheining kun je ook oprichten
door samen op een plein stil te staan en te zwijgen

Door de stilte twee minuten lang
met duizenden lichamen te vullen
die hun verzet in één adem boven de dam laten hangen
wordt gezegd dat nooit weer betekent altijd
in het geweer komen tegen

Twee minuten - de vonk van verliefdheid
heeft minder nodig om over te springen, nog korter dan de kogel
en in veel minder tijd trekt in de uitwaaierende
parade van je laatste adem heel je leven langs je.

Wanneer het waar is dat voor je dood gaat
de essentie van je leven als een zwijgende film
aan je voorbijflitst, dan ontvouwt zich
aan de zwijgenden op het plein
de kern van de geschiedenis.

Twee minuten om de doden te vragen
welk verleden zij
ons ter overweging laten.

Twee minuten om onszelf die vraag te stellen.
de rest van de tijd die we hebben
geeft misschien antwoord.


Eenmaal binnengestapt bij Riemer deed ik overigens bij de rest van de uitverkoopbakken nóg een goede vondst. In 2005 heeft de CPNB een jubileumboek uitgegeven ter gelegenheid van de vijftigste kinderboekenweek: Voor altijd jong. Zoals ik hier al schreef, stond dit boek vanaf verschijning op mijn verlanglijst. En hier werd mijn geduld beloond: voor slechts 15 euro was het boek van mij.
Het blijkt een fantastisch bladerboek te zijn, met prachtige foto's van kinderen en gezinnen in de afgelopen 50 jaar: foto's van hobby's, van verzamelingen, van vakanties en uiteraard van boeken en kinderboekenweekgeschenken.

Het boek verscheen destijds in een oplage van 4.000. Dat is niet veel en het is jammer dat dit fraaie tijdsbeeld daarom maar een beperkt lezerspubliek krijgt. Maar ik ben heel blij dat ik het van mijn wensenlijstje kan afstrepen. Het was wederom geen vergeefse wandeling naar Riemer, afgelopen week in het zonnige Ermelo.

02 augustus, 2007

129 - Een doos Russische schatten

Soms gebeuren er wonderen via Marktplaats. Op sommige dagen stuit je tussen de 4,5 miljoen advertenties ineens op een nooit gedachte buitenkans. Ineens houd je zomaar een schat in je handen.

Jaren geleden kende ik iemand die bij Meulenhoff werkte, de uitgeverij. Zij wist dat ik boeken verzamelde en gaf mij een schitterend boekje: Asja van Toergenjev. Het boekje was om diverse redenen mooi: het was geïllustreerd door Kurt Löb, het was mooi ingebonden op lekker papier en het was in een beperkte oplage verschenen. Het was namelijk een nieuwjaarsgeschenk van de Zetcentrale Meppel, waar ik toen nog nooit van had gehoord. Tegenwoordig heet het bedrijf trouwens GrafiData.

Ik hoopte dat ik het jaar daarop weer een geschenk van de Zetcentrale zou krijgen via dit Meulenhoff-contact, maar dat gebeurde helaas niet. Wel ontdekte ik zoekend bij online-antiquariaten dat er meer van dit soort boeken waren verschenen, kennelijk vooral Russische auteurs en altijd geïllustreerd door Kurt Löb.

Kurt Löb kende ik natuurlijk wel. Ik had immers al de door hem geïllustreerde boeken Bibliomanie van Gustave Flaubert (beperkte oplage van uitgeverij De Mandarijn, 1982) en Huissens van Bordewijk. Ik bewonder zijn tekeningen en wilde daarom wel meer van hem hebben, ooit.

Zoals dat gaat met verzamelaars bleef ergens in mijn achterhoofd een zeurend stemmetje bestaan dat zei dat ik meer van dit moois moest hebben. Maar ik kwam ze nooit ergens tegen, die prachtuitgaven van de Zetcentrale Meppel. En ik was te druk met andere verzamelgebieden om prioriteit aan Meppel te geven. Dus bleef het bij één Toergenjev.

Totdat ik, zoekend tussen de eindeloze hoeveelheid advertenties voor boeken bij Marktplaats, ineens stuitte op een advertentie waarin een aantal boeken werd aangeboden, waaronder Asja. Alle alarmbellen gingen af: hier wachtte een setje Meppelse Russen, al stond dat er niet bij. Hier moest dringend gehandeld worden.

Ik mailde de adverteerder met de vraag wat er zo bijzonder aan de boeken was, en wat de richtprijs was. In het antwoordmailtje werd verteld dat het boeken waren van de Zetcentrale Meppel (juichkreet!), dat het een complete serie was (tweede juichkreet!) en ze mailde me de beoogde prijs (derde juichkreet!).

Uiteraard mailde ik dat ik de boeken graag wilde hebben. En toen werd het allemaal nog mooier dan ik dacht. Want ik kreeg een mailtje dat er ook nog een overzichtsboekje van de hele serie bij zat. Of dat een probleem was? Nee, dat was geen probleem. En er werd gemeld dat er nog wat meer boeken van de uitgeverij bijzaten, of dat een probleem was? Nee, dat was óók geen probleem. En er werd gemeld dat er één deel uit de serie ontbrak, of dat een probleem was? Ja, dát was natuurlijk wel een probleem. Maar het scheelde gelukkig wel iets in de prijs.

Uiteindelijk ontving ik de doos met schatten thuis. En toen bleek de weelde nog veel groter dan ik dacht. Want niet alleen waren alle 19 deeltjes uit de serie bibliofiele nieuwjaarsgeschenken in schitterende staat, het waren ook nog eens állemaal genummerde exemplaren. Verschillende uitgaven bevatten de originele losse nieuwjaarswens van de Zetcentrale. Twee van de boeken waren gesigneerd door Kurt Löb zélf. Door de boeken heen bladeren bleek een genot voor alle zintuigen. Elk is op zichzelf een kunstwerk. En natuurlijk is de inhoud ook belangrijk. Ineens bezit ik vier extra titels van Gogol en vijf van Tsjechov. Van Tsjechov had ik wel een aantal toneelstukken, maar nog geen verhalen. Ik bezit nu drie titels van Poesjkin, en die miste ik ook nog als gerenommeerd auteur tussen mijn eigen Russen. V.M. Garsjin (De rode bloem), B. Pilnjak (Verhaal over de maan die niet kon worden uitgeblazen) en N. Leskov (De lady Macbeth uit Mtsensk) maken hun debuut in mijn boekenkast. Maar het zijn niet alleen Russen, het tweede boekje in de reeks zijn drie verhalen van O. Henry en de laatste een verhaal van Manuel van Loggem, vlak voor zijn overlijden geschreven. In het boek van Van Loggem zit nog een losse bijlage: een overzicht van de hele serie.

En het aangekondigde overzichtsboekje van de serie bleek een dik boek van Löb zelf te zijn, waarin hij gedetailleerd beschrijft hoe hij ertoe gekomen is om deze serie te maken en hoe het ontwerp van elke individuele uitgave tot stand is gekomen. Hij vertelt over zijn werk, over zijn tekeningen, over lettertypes, over papier, over de keuze van de verhalen. Kortom, het is een schitterend boek en nu al onmisbaar in mijn boekenkast. Ingebonden met stofomslag en op het linnen omslag een prent van Löb zelf.

Maar nog was het niet over met de rijkdommen. Hoeveel weelde kan een mens verdragen? Verder gravend in de doos vond ik nog vier jaarwisselingsgeschenken van Koninklijke Van de Garde: Israëlische, Indische, Eskimo en Tibetaanse sprookjes. En als voorlopige laatste klap op de vuurpijl: een op groot formaat, ingebonden exemplaar van Tijl Uilenspiegel, een uitgave van Koninklijke Van de Garde uit 1990, in een oplage van 500 exemplaren gemaakt. In nieuwstaat.

Ik heb verbijsterd naar de inhoud van de doos zitten staren. Wie had gedacht dat ik in één klap zoveel moois tegelijk zou vinden. Mijn boekenkast zindert nog na van genot. Het zal duidelijk zijn dat de serie van uitgaven van Meppel nu compleet moet worden: ik ga op speurtocht naar de ontbrekende titel Mademoiselle Fifi van Guy de Maupassant. Ik laat het jullie weten als ik het gevonden heb.